Tìm và phát hiện lỗi sai

Từ “công việc” dùng chưa hợp lí. Trường hợp này có thể thay từ “công việc” bằng từ “công tác”: Thơ Tố Hữu không phải là một trò tiêu khiển mà là một khí cụ đấu tranh, một công tác vận động của người cách mạng. Người Tố Hữu là một thi sĩ, một chiến sĩ nhưng chúng ta đừng quên cốt cách của nó là thi sĩ.

Từ “ảnh hưởng xấu” dùng bị thừa. Trường hợp này có thể thay từ “ảnh hưởng xấu” bằng từ “ảnh hưởng” vì khi nói rằng “ảnh hưởng” người ta sẽ hiểu ngay là ảnh hưởng xấu: Nếu không tiết kiệm và bảo vệ nguồn nước thì rất có thể con người sẽ không có đủ nước để dùng, nước bị ô nhiễm. Khi đó, cuộc sống của chúng ta sẽ khó khăn, sức khỏe bị ảnh hưởng. Người gây ô nhiễm nguồn nước có thể bị phạt.

Từ “dữ dội” dùng chưa hợp lí, mang nghĩa tiêu cực. Trường hợp này có thể thay từ “dữ dội” bằng từ “mãnh liệt”: Con người Nam Cao mảnh khảnh, thư sinh, ăn nói ôn tồn nhiều khi đến rụt rè, mỗi lúc lại đỏ mặt mà kì thực mang trong lòng một sự phản kháng mãnh liệt.

Từ “cổ phần” dùng chưa hợp lí. Trường hợp này có thể thay từ “cổ phần” bằng từ “cổ động”: Trong thơ Bác, trữ tình và tự sự, lãng mạn và hiện thực, cổ động và giáo dục, phản ánh và triết lí...đã kết hợp với nhau thật chặt chẽ, một cách nghệ thuật.

Từ “gia vị” dùng chưa hợp lí. Trường hợp này có thể thay từ “gia vị” bằng từ “dư vị”: Nguyễn Tuân viết: “Thạch Lam là một nhà văn quý mến cuộc sống, trang trọng trước trước sự sống của mọi người xung quanh. Ngày nay đọc lại Thạch Lam, vẫn thấy đầy đủ cái dư vị mà nhã thú của những tác phẩm có cốt cách và phẩm thất văn học”.

Từ “đồng nhất” dùng chưa hợp lí. Trường hợp này có thể thay từ “đồng nhất” bằng từ “nhất quán”: “Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ có quan niệm văn chương nhất quán. Ông chủ trương dùng văn chương biểu hiện đạo lý và chiến đấu cho sự nghiệp chính nghĩa.”

Từ “suy nghĩ” dùng chưa hợp lí, từ này biểu thị hành động của một con người. Trường hợp này có thể thay từ “suy nghĩ” bằng từ “quan điểm”: Mỗi trường phái hội họa đều có quan điểm riêng về cái đẹp, quyết định riêng việc lựa chọn đề tài, cách vận dụng ngôn ngữ tạo hình và xử lý kỹ thuật chất liệu riêng để đạt hiệu quả mong muốn.

Từ “bàng bạc” dùng sai chính tả. Trường hợp này có thể thay từ “bàng bạc” bằng từ “bàn bạc”: Cuộc họp diễn ra từ sớm nhưng có lẽ sẽ phải kéo dài vì có rất nhiều vấn đề nổi cộm cần phải bàn bạc kĩ lưỡng.

Từ “tuyệt tứ” dùng sai chính tả. Trường hợp này có thể thay từ “tuyệt tứ” bằng từ “tứ tuyệt”: Cảnh khuya và Rằm tháng giêng là hai bài thơ tứ tuyệt của Hồ Chí Minh được sáng tác trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

Từ “trình tự” dùng sai, không phù hợp về nghĩa. Trường hợp này có thể thay từ “trình tự” bằng từ “trình bày”: Phát biểu cảm nghĩ về một tác phẩm văn học là trình bày những cảm xúc, tưởng tượng, liên tưởng, suy ngẫm của mình về nội dung, hình thức của tác phẩm đó.

Từ “nội dung” dùng không phù hợp. Trường hợp này có thể thay từ “nội dung” bằng từ “nghệ thuật”: Thơ là hình thức nghệ thuật dùng từ trong ngôn ngữ làm chất liệu, và sự chọn lọc từ cũng như tổ hợp của chúng được sắp xếp dưới hình thức logic nhất định tạo nên hình ảnh hay gợi cảm âm thanh có tính thẩm mỹ cho người đọc, người nghe.

Từ “trung thành” dùng sai và không phù hợp với đối tượng. Trường hợp này có thể thay từ “trung thành” bằng từ “trung thực”: Biên bản là loại văn bản ghi chép một cách trung thực, chính xác, đầy đủ một sự việc đang xảy ra hoặc vừa mới xảy ra. Người ghi biên bản chịu trách nhiệm về tính xác thực của biên bản.

Từ “thời đại” dùng sai, không phù hợp với nghĩa của câu. Trường hợp này có thể thay từ “thời đại” bằng từ “thời sự”: Ngòi bút kịch của Lưu Quang Vũ nhạy bén, sắc sảo, đề cập đến hàng loạt vấn đề có tính thời sự nóng hổi trong cuộc sống đương thời, đáp ứng được những đòi hỏi của đông đảo người xem trong thời kì xã hội chuyển động mạnh mẽ theo hướng đổi mới.

Từ “tập tục” dùng sai, không phù hợp với nghĩa của câu. Trường hợp này có thể thay từ “tập tục” bằng từ “tập thể”: Văn học dân gian được sáng tác theo lối tập thể và truyền miệng.

Từ “ý tưởng” dùng sai, không phù hợp với nghĩa của câu. Trường hợp này có thể thay từ “ý tưởng” bằng từ “tư tưởng”: Tư tưởng nghệ thuật không bao giờ là tri thức trừu tượng một mình trên cao. Một câu thơ, một trang truyện, một vở kịch, cho đến một bức tranh, một bản đàn, ngay cả khi làm chúng ta rung động trong cảm xúc, có bao giờ để trí óc chúng ta năm lười yên một chỗ.

Từ “nhà văn” dùng sai, Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ. Sửa lại: Ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu, một nhà thơ lớn của nước ta, đáng lẽ phải sáng tỏ hơn nữa trong bầu trời văn nghệ của dân tộc, nhất là trong lúc này.

Từ “Bắc Bộ” dùng sai, văn bản này viết về người dân Nam Bộ. Sửa lại: Truyện ngắn Những đứa con trong gia đình giống như giọt nước mang hình cả bầu trời của dân tộc ta, của người dân Nam Bộ trong một hành trình đánh giặc lâu dài, bền bỉ, kiên cường.

Từ “văn học” dùng sai, phải nói lấy hiện thực “xã hội” thì mới hợp lí. Sửa lại: Chủ nghĩa hiện thực là trào lưu nghệ thuật lấy hiện thực xã hội và những vấn đề có thực của con người làm đối tượng sáng tác. Chủ nghĩa hiện thực hướng tới cung cấp cho công chúng nghệ thuật những bức tranh chân thực, sống động, quen thuộc về cuộc sống, về môi trường xã hội xung quanh.

Từ “nhận xét” dùng sai, thao tác bình luận phải là “bàn bạc”. Sửa lại: Thao tác lập luận bình luận là đưa ra ý kiến đánh giá (xác định phải trái, đúng sai, hay dở), bàn bạc (trao đổi ý kiến) về một tình hình, một vấn đề.

Từ “từ ghép” dùng sai, khái niệm trên chỉ từ láy. Sửa lại: Từ láy là loại từ được tạo thành từ hai tiếng trở lên. Các tiếng có cấu tạo giống nhau hoặc tương tự nhau về vần, tiếng đứng trước hoặc tiếng đứng sau.