Vận dụng nội dung và ý nghĩa phương pháp luận của quy luật “phủ định của phủ định” để lý giải về sự hình thành và thay thế của các phương thức sản xuất trong lịch sử.

Phủ định của phủ định làm xuất hiện cái mới là kết quả tổng hợp tất cả những yếu tố tích cực đã được phát triển từ trong cái khẳng định ban đầu và cả trong những lần phủ định tiếp theo. Do vậy, cái mới với tư cách là kết quả phủ định của phủ định có nội dung toàn diện và phong phú hơn cái khẳng định ban đầu và cái kết quả của lần phủ định thứ nhất. Sự phủ định của phủ định là giai đoạn kết thúc của một chu kỳ phát triển, ở đó sự phát triển dường như quay trở lại cái cũ, nhưng trên cơ sở cao hơn, đây là đặc điểm quan trọng nhất của sự phát triển biện chứng. Điểm kết thúc của một chu kỳ phát triển lại đồng thời là điểm xuất phát của một chu kỳ phát triển tiếp theo.

Phủ định của phủ định được hoàn thành trong chu kỳ phát triển, thông thường mỗi chu kỳ trải qua hai lần phủ định, tuy nhiên, thế giới tồn tại rất đa dạng, do đó, số lần phủ định trong một chu kỳ có thể nhiều hơn. Nhưng trong số rất nhiều lần phủ định của một chu kỳ vẫn có thể khái quát lại hai lần: phủ định lần thứ nhất chuyển cái xuất phát thành cái đối lập với mình, phủ định lần thứ hai chuyển cái trung gian thành cái đối lập với nó, sự vật dường như lặp lại cái xuất phát, nhưng trên cơ sở mới cao hơn.