Phân tích tính độc lập tương đối của ý thức xã hội đối với tồn tại xã hội, liên hệ với những mặt còn tồn tại (hạn chế) của sinh viên, nguyên nhân và hướng khắc phục;

1. Ý thức xã hội: 

- Tính lạc hậu của ý thức xã hội biểu hiện rõ nét nhất trong tâm lý xã hội các hiện tượng ý thức xã hội có nguồn và nảy sinh từ xã hội củ vẫn tồn tại giai dẳng trong xã hội mới mặc dù xã hội đã mất đi thậm chí mất rất lâu.

- Không chỉ ở cấp độ tâm lý mà ngay cải cấp độ lý luận ý thức xã hội vẫn có thể tồn tại xã hội bị bỏ xa nếu lý luận đó không chuyển đổi kịp thời so với sự biến đổi của hiện thực.

- Ý thức xã hội lạc hậu là do sức mạnh của thói quen tập quán đã ăn sâu bám chắc vào đời  sống tinh thần của nhân dân do đó khi tồn tại xã hội thay đổi các yếu tố này dễ dàng thay đổi theo.

- Tồn tại xã hội thường xuyên thay đổi với tốc độ nhanh trong khi đấy ý thức xã hội chậm thay đổi nên không phản ánh kịp thời và trở nên lạc hậu.

- Ý thức xã hội luôn gắn bó chặt chẽ với lợi ích giai cấp tập toán người trong xã hội vì vậy những tư tưởng cũ lạc hậu thường được các lực lượng này lưu giữ và truyền bá trong xã hội để níu kéo những lợi ích của họ.

- Những tư tưởng cũ lạc hậu không  tự động mất đi mà phải thông qua cuộc đấu tranh cải tạo.

 - Phải xây dựng lý luận khoa học trên cơ sở tổng kết thực tiễn đảm bảo phản ánh kịp thời những thay đổi của cuộc sống đồng thời tạo dựng cơ sở vật chất đẻ hình thành ý thức xã hội mới.

    - Ý thức sức mạnh lạc hậu là do sự phá hủy của đời sống vật chất của con người gây ra vì vậy phải biết bảo tồn và phát huy.