Lý luận của chủ ngĩa mác vềv chủ nghĩa tư bản

 Lý luận về Nhà nước và Pháp luật của Chủ nghĩa Mác- Lê nin là hệ thống những kiến thức của chủ nghĩa Mác-Lênin về những quy luật phát sinh, phát triển đặc thù, những đặc tính chung và biểu hiện quan trọng nhất của nhà nước nói chung và nhà nước Xã hội chủ nghĩa nói riêng.^[1] Tập trung vào phân tích nguồn gốc và bản chất của nhà nước, Lý luận của những người Mác-xít đi sâu nghiên cứu về nhà nước một cách tổng thể những vấn đề chung nhất về bản chất, chức năng, vai trò của nhà nước, hình thức nhà nước, bộ máy nhà nước và làm sáng tỏ mối quan hệ giữa các bộ phận trong thượng tầng kiến trúc chính trị-pháp lý với các tổ chức xã hội, giữa nhà nước với cá nhân.

Trên cơ sở học thuyết kinh tế về phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa, đặt biệt lả học thuyét giá trị thặng dư, "Mác hoàn toàn dựa vào và chỉ dựa vào những quy luật kinh tế của sự vận động của xã hội hiện đại mà kết luận rằng xã hội tư bản chủ nghĩa nhất định sẽ phải chuyển biến thành xã hội xã hội chủ nghĩa. Việc xã hội hóa lao động, - ngày càng tiến nhanh thêm dưới muôn vạn hình thức, - đã biểu hiện đặc biệt rõ ràng ở sự phát triển của đại công nghiệp,..., - đấy là cơ sở vật chất chủ yếu cho sự ra đời không thể tránh khỏi của chủ nghĩa xã hội. Động lực trí tuệ và tinh thần của sự chuyển biến đó, lực lượng thể chất thi hành sự chuyển biến đó, là giai cấp vô sản, giai cấp đã được bản thân chủ nghĩa tư bản rèn luyện. Cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản chống giai cấp tư sản, - biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau và nội dung củanhững hình thức này ngày càng phong phú, - nhất địnhbiến thành một cuộc đấu tranh chính trị của giai cấp vô sản nhằm giành chính quyền ("chuyên chính vô sản")".

Như vậy, trong chủ nghĩa Mác - Lênin học thuyết kinh tế về phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa cùng với thế giới quan và phương pháp luận triết học là những cơ sở lý luận tất yếu và trực tiếp của chủ nghĩa xã hội khoa học, tức học thuyết Mác - Lênin về chủ nghĩa xã hội. Bởi vậy, theo nghĩa rộng của chủ nghĩa xã hội khoa học chính là chủ nghĩa Mác - Lênin, còn theo nghĩa hẹp thì nó là một bộ phận lý luận cấu thành chủ nghĩa Mác - Lênin. Bộ phận lý luận về chủ nghĩa xã hội là bộ phận nghiên cứu làm sáng tỏ: vai trò, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân; tính tất yếu và nội dung của cách mạng xã hội chủ nghĩa; quá trình hình thành và phát triển của hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa; quy luật và con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.