a) Trong giao tiếp, một phép tu từ nào thường được sử dụng để đảm bảo phương châm lịch sự? Cho một ví dụ và phân tích? (1.5 điểm) b) Xác định 2 biện pháp tu từ trong hai câu thơ sau và cho biết tác dụng của hai biện pháp tu từ ấy? (1.5 điểm) “Mặt trời xuống biển như hòn lửa Sóng đã cài then, đêm sập cửa” (Đoàn thuyền đánh cá, Huy Cận- Ngữ văn 9, Tập 1-Nxb GD)
2 câu trả lời
A Trong các phép tu từ từ vựng đã học thì phép nói giảm, nói tránh có liên quan nhiều nhất đến phương châm lịch sự.
Ví dụ:
“Bạn cũng có duyên và rất tốt tính” thay cho “Bạn xấu quá”
“Bạn cần cố gắng hơn lần sau” thay cho “Bạn làm quá tệ”
B Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then đêm sập cửa
- Nghệ thuật so sánh nhân hóa cho thấy cảnh biển hoàng hôn vô cùng tráng lệ, hùng vĩ. Mặt trời được ví như một hòn lử khổng lồ đang từ từ lặn xuống. Trong hình ảnh liên tưởng này, vũ trụ như một ngôi nhà lớn, với đêm buông xuống là tấm cửa khổng lồ, những lượn sóng là then cửa. Chi tiết Mặt trời xuống biển có thể gây ra sự thắc mắc của người đọc vì bài thơ tả cảnh đoàn thuyền đánh cá ở vùng biển miền Bắc, mà ở bờ biển nước ta, trừ vùng Tây Nam thường chỉ thấy cảnh mặt trời mọc trên biển chứ không thể thấy cảnh mặt trời lặn xuống biển. Thực ra hình ảnh mặt trời xuống biển là được nhìn từ trên con thuyền đang ra biển hoặc từ một hòn đảo vào lúc hoàng hôn, nhìn về phía tây, qua một khoảng biển thì vẫn có thể thấy như là mặt trời xuống biển. Với sự quan sát tinh tế nhà thơ đã miêu tả rất thực chuyển đổi thời khắc giữa ngày và đêm.
a,
- Trong giao tiếp, một phép tu từ thường được sử dụng để đảm bảo phương châm lịch sự: nói giảm nói tránh
- Một ví dụ: Chiếc áo này của cậu không được đẹp lắm. ( Thay thế cho câu: Chiếc áo này của bạn xấu quá).
- Nói như vậy để tránh cảm giác thô tục, mất lịch sự, gây khó chịu đối với người nghe
b,
- 2 biện pháp tu từ được sử dụng trong 2 câu thơ trên:
+ so sánh ( mặt trời xuống biển - hòn lửa)
+ nhân hóa ( sóng - cài then; đêm - sập cửa)
- Tác dụng:
+ hình ảnh so sánh độc đáo, gợi cảnh hoàng hôn trên biển đầy kì vĩ, tráng lệ và rực rỡ
+ hình ảnh nhân hóa gợi cảm giác gần gũi, thân thuộc.Vũ trụ được hình dung như ngôi nhà lớn với màn đêm là tấm cửa khổng lồ, những lượn sóng là then cài cửa