Những địa điểm càng khó tiếp cận thì càng khơi gợi trí tò mò và khát khao được chinh phục của loài người. Những địa điểm được bao trùm bởi bí mật đem lại nhiều tò mò cho các nhà khoa học, khảo cổ học trên toàn thế giới. Và hôm nay hãy cùng chúng tôi khám phá ngay top các địa điểm bí ẩn nhất trên thế giới qua bài viết dưới đây bạn nhé.
1
Khu vực 51 (Area 51)
Khu vực 51 (Area 51) là một căn cứ quân sự của Mỹ, nằm cách Las Vegas, Nevada 130 km về phía Tây Bắc. Nơi đây được đưa vào danh sách bí ẩn nhất thế giới, bởi những đồn đoán cho rằng, Khu vực 51 là nơi một phi thuyền của người ngoài hành tinh gặp nạn tại Roswell vào năm 1947. Tuy chính phủ Mỹ luôn kín tiếng về những hoạt động bên trong Khu vực 51, nhưng hàng loạt chủ đề về khu vực này được giới truyền thông khai thác triệt để, biến nơi đây trở nên huyền bí và thu hút sự quan tâm của thế giới.
Thậm chí, không ít tài liệu chưa được kiểm chứng còn cho rằng, Khu vực 51 là nơi cất giấu xác người ngoài hành tinh gặp nạn tại trái đất. Luôn được canh phòng cẩn mật, Khu vực 51 còn là nơi đặt các trung tâm nghiên cứu, phát triển máy bay chiến đấu, máy bay không người lái cũng như những chương trình vũ khí tối mật của quân đội Mỹ. Tuy tồn tại nhiều thập kỷ qua, song Khu vực 51 mới được công nhận chính thức gần 20 năm trước đây. Tuy nhiên, những bí mật của Khu vực 51 vẫn được Mỹ giấu kín.
2
Tam giác quỷ Bermuda
Tam giác quỷ Bermuda, đây là vùng biển nằm ở phía Tây Đại Tây Dương. Nơi đây xảy ra hàng loạt vụ mất tích bí ẩn của các tàu thủy và máy bay hoạt động trong khu vực. Biến mất cùng đó là các thủy thủ và phi hành đoàn, khiến những bí ẩn về khu vực này càng trở lên huyền bí với màu sắc ma quái.
Thuật ngữ Tam giác quỷ Bermuda do nhà văn tên là Vincent Gaddis đặt vào năm 1964. Tuy nhiên, phải hơn một thập kỷ sau đó, Tam giác quỷ Bermuda mới chính thức trở thành thuật ngữ quốc tế, dùng để ám chỉ vùng biển với giới hạn từ đảo Bermuda ở phía Bắc, thành phố Miami của Mỹ ở phía Tây - Nam và đảo Puerto Rico thuộc Mỹ.
Hàng loạt giả thuyết đã được đặt ra về sự biến mất kỳ quái của tàu thuyền và máy bay qua lại trong khu vực, nhưng vẫn chưa thể xác định được chính xác nguyên nhân gây ra hàng loạt sự việc trên. Vì lẽ đó, Tam giác quỷ Bermuda ngày càng trở nên nổi tiếng, và trở thành chủ đề khai thác bất tận của báo chí, điện ảnh và văn học.
3
Lục địa biến mất Atlantis
Nơi đặt lục địa Atlantis là một trong những bí ẩn lớn nhất của lịch sử nhân loại. Dù được nhắc đến khá nhiều trong thần thoại, và những câu chuyện sử thi nhưng không có bất kể dấu tích nào của Atlantis được tìm thấy, làm dấy lên không ít hoài nghi về sự tồn tại của lục địa. Atlantis được biết đến lần đầu qua ghi chép của Plato (428 TCN – 348 TCN) - một trong những nhà hiền triết Hy Lạp vĩ đại nhất trong lịch sử.
Theo đó, Atlantis là một hòn đảo huyền thoại, được đề cập đến trong cuộc đối thoại năm 360 trước công nguyên. Theo đó, Atlantis là một cường quốc hải quân nằm ở “phía trước các Cột chống trời của Hercules”. Hải quân của hòn đảo từng chinh phục nhiều vùng đất ở Tây Âu và châu Phi trong khoảng thời gian 9.600 năm trước công nguyên. Tuy nhiên, không lâu sau khi kế hoạch xâm lược Athens thất bại, Atlantis bị chìm vào đại dương trong “một ngày đêm bất hạnh”.
Tuy nhiên, hàng loạt những nghiên cứu hiện đại khẳng định, sự tồn tại và biến mất của Atlantis là điều phi lý. Trên thực tế, các lục địa có di chuyển nhưng phải mất quãng thời gian hàng chục triệu năm để nhận biết. Chính vì lẽ đó, không thể trong chỉ một đêm mà hòn đảo nơi xây dựng thành phố phồn hoa có thể biến mất không dấu vết dưới lòng đại dương.
Dù những kết luận mang tính khoa học về Atlantis đã được đưa ra nhưng không ít người vẫn tin tưởng vào sự tồn tại của lục địa này. Thậm chí, dựa vào ảnh chụp vệ tinh đáy biển Đại Tây Dương, một số người còn tuyên bố đã tìm ra dấu tích của Atlantis. Gần như ngay lập tức, những tuyên bố này nhận được sự quan tâm của thế giới.
4
Khu đền thiêng Angkor Wat
Khu đền thiêng Angkor Wat được xây dựng vào khoảng năm 1113–1150 sau Công nguyên, khu đền nằm trên khoảng diện tích 200 ha và trở thành một trong những di tích tôn giáo lớn nhất thế giới từng được xây dựng.
Với tháp trung tâm cao 65 m cùng 4 tháp nhỏ hơn xung quanh và một loạt các tường bao, công trình này tái tạo lại ngọn núi Meru, một trong những nơi linh thiêng của thần thoại Hindu nằm trên dãy núi Himalaya và là nơi ở của các vị thần.
Thành phố đền thờ Angkor Wat từng là thủ đô của đế quốc Khmer, với dân số ước tính chừng một triệu người. Angkor Wat từng là khu đô thị đông dân nhất thế giới cho tới khi công nghiệp hóa tạo ra những thành phố lớn. Đến nay, việc xây dựng Angkor Wat, cũng như lý do khiến nó trở thành đô thị hoành tráng nhất thế giới vẫn là bí ẩn với các chuyên gia khảo cổ học.
5
Kim tự tháp Ai Cập
Được xây dựng giữa những năm 2589 tới 2504 năm trước Công nguyên, bộ ba kim tự tháp Ai Cập Khufu, Khafre và Menkaure là minh chứng cho kỹ năng xây dựng thời cổ đại. Làm thế nào để các kiến trúc sư Ai Cập có thể xắp xếp những khối đá khổng lồ khớp với nhau, tạo thành các kim tự tháp hùng vĩ vẫn là câu hỏi tồn tại suốt hàng trăm năm qua.
Nổi bật nhất trong bộ ba kim tự tháp là Đại kim tự tháp Khufu với kích thước và chiều cao vượt trội là 146 m. Không những vậy, danh hiệu công trình nhân tạo cao nhất thế giới của Khufu còn được duy trì cho tới thế kỷ thứ 14 sau công nguyên, trước khi nhà thờ Lincoln của Anh ra đời.
Tuy nhiên, chiều cao chưa phải là điểm nhấn đặc sắc nhất của các kim tự tháp Ai Cập. Việc xây dựng những đường hầm ngoằn nghèo bên trong các kim tự tháp, được sử dụng để làm nơi chôn cất cho các vị hoàng đế cũng là kỳ quan của công nghệ xây dựng cổ đại. Ngoài ra, việc đưa những khối đá nặng tới 2,5 tấn lên cao để xây các kim tự tháp cũng thực sự là bí ẩn chưa thể giải đáp.
6
Khu đô thị Cahokia
Được xây dựng từ năm 1050–1200 sau Công nguyên, Cahokia là đô thị đầu tiên ở Bắc Mỹ, lớn hơn nhiều so với các thành phố ở châu Âu, bao gồm cả London. Điểm nhấn đặc sắc nhất của Cahokia là 120 gò cao nằm khắp đô thị cùng với dân số 20.000 người trải đều trên khoảng diện tích rộng 16 km2.
Nằm ven bờ sông Mississippi, người dân Cahokia hoàn toàn chưa hình thành bất kể hệ thống chữ viết nào. Chính vì lẽ đó, việc giải mã khu đô thị này hoàn toàn dựa vào những bằng chứng khảo cổ học. Các bằng chứng khảo cổ còn cho thấy, trò chơi phổ biến nhất ở đây mang tên “Chunkey” trong khi người dân đã biết tạo ra đồ uống từ cà phê.
Từng phát triển khá mạnh, nhưng vì một lý do bí ẩn, thành phố bắt đầu suy thoái vào năm 1.200 sau Công nguyên và trở nên hoang tàn vào năm những năm 1.400. Cái tên Cahokia của đô thị này được cung cấp bởi một thổ dân sống trong khu vực này ở thế kỷ 17, trong khi phần lớn tàn tích của Cahokia biến mất vào thế kỷ 19 và 20, dưới những tuyến đường cao tốc và sự phát triển của thành phố St Louis ngày nay.
7
Lăng mộ Tần Thuỷ Hoàng, Trung Quốc
Nằm tại thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc, lăng mộ Tần Thuỷ Hoàng là nơi tuyệt đối cấm người ra vào. Dù được phát hiện một cách rất tình cờ khi đoàn quân tượng của Tần Vương vô tình... trồi lên mặt đất năm 1974, đến tận bây giờ, lăng mộ này vẫn chưa được khai quật. Ước tính có 700.000 người tham gia vào việc xây lăng mộ ở tỉnh Thiểm Tây, mất 38 năm mới hoàn tất. Điều đáng nói là lăng mộ chỉ thực sự hoàn thành sau khi Tần Thủy Hoàng qua đời.
Ngày nay, thông tin về lăng mộ hoàng đế Trung Quốc được tìm thấy trong các bản ghi chép của nhà sử học thời Hán, Tư Mã Thiên. Đó là căn phòng chôn cất chứa đầy những kho báu quý hiếmm được thu thập từ khắp nơi. Bên trong nơi đặt di hài Tần Thủy Hoàng còn có mô hình của những dòng sông lớn nhỏ trên mặt đất, trông như thật nhờ thủy ngân. Tư Mã Thiên còn nhắc đến bầu trời đêm lấp lánh ánh trăng sao từ những viên ngọc trai phát sáng được dùng để trang trí mái vòm khu lăng mộ. Để bảo vệ khu lăng mộ, giúp hoàng đế an nghỉ vĩnh hằng, người thời xưa đã xây dựng hàng loạt cạm bẫy bao gồm cung nỏ, máy bắn tên tự động… Các loại vũ khí này được thiết kế để có thể giết chết bất kỳ kẻ nào dám xâm phạm.
Con trai Tần Thủy Hoàng còn ra lệnh chôn sống các thê thiếp không có con với cha, để có thể đi tiếp cùng ông ở thế giới bên kia. Sau khi lễ an táng kết thúc, lối vào lăng mộ bị bịt kín. Những người tham gia vào công tác xây dựng cũng bị nhốt bên trong để không ai có thể tiết lộ bí mật ra ngoài. Cuối cùng, thực vật được trồng trên lăng mộ để tạo thành một ngọn đồi nhân tạo.Mãi đến 2.000 năm sau, một nhóm nông dân Trung Quốc tình cờ đào được một chiến binh đất nung. Cuộc khai quật quy mô lớn để lộ ra đội quân đất nung 2.000 người. Nhưng đó chỉ là phần bên ngoài khu lăng mộ. Các nhà khảo cổ dự đoán có tới 8.000 tượng đất nung bên trong nơi an nghỉ vĩnh hằng của hoàng đế, vốn chưa từng được khai quật.Trung Quốc hiện chưa có kế hoạch khai quật lăng mộ Tần Thủy Hoàng. Bởi hơn 2.200 năm trôi qua nhưng nhiều khả năng các cạm bẫy vẫn hoạt động. Mối lo ngại khác là hàm lượng thủy ngân rất cao ở địa cung. Thủy ngân vốn là một chất kịch độc đe dọa tính mạng con người dù chỉ với hàm lượng rất nhỏ. Bên cạnh đó, công nghệ hiện tại chưa thể giúp khám phá khu lăng mộ cổ xưa rộng lớn. Chỉ cần để các hiện vật lộ diện trước ánh sáng Mặt trời và không khí cũng đủ để hủy hoại hoàn toàn. Các chuyên gia cho rằng việc liều lĩnh khai quật nơi an nghỉ của Tần Thủy Hoàng có thể làm hỏng sự cân bằng của cấu trúc ngầm, gây ra tổn thất khó lường. Đó là lý do Trung Quốc cho đến nay vẫn chưa mạo hiểm mở phong ấn lăng mộ.
8
Những ngôi mộ "ăn thịt" ở Thổ Nhĩ Kỳ
Assos là một trong những thị trấn cổ xưa nhất tại tỉnh Çanakkale, phía Tây Bắc của Thổ Nhĩ kỳ. Thị trấn này được thành lập vào khoảng thế kỷ 10 trước Công nguyên (TCN) do những người di cư Aeolian từ Lesbos. Thế nhưng người ta biết nhiều về Assos không phải bởi những câu chuyện lịch sử hơn 3.000 năm của nó, mà là vì một bí ẩn đáng sợ: Những chiếc quách “ăn thịt người” hiện vẫn còn nằm nguyên trong khu nghĩa địa cổ nơi đây.
Đáng chú ý và cũng là đặc điểm kỳ lạ nhất, đó là những chiếc quan tài này có khả năng phân hủy bất cứ thi hài nào được đặt vào bên trong chúng với một khoảng thời gian kỷ lục. Người ta đã ghi nhận rằng một cơ thể người trưởng thành chỉ mất chừng 40 ngày để phân hủy hoàn toàn.
Các nhà khoa học đã bỏ rất nhiều thời gian công sức để cố gắng tìm hiểu nguyên nhân của hiện tượng đáng sợ bên trong quách đá. Một số nghiên cứu cho rằng trong các ngôi mộ có chứa nhiều chất liệu nhôm (Aluminium, nguyên tố phổ biến thứ 3 sau oxy và silic và là kim loại phổ biến nhất trong vỏ trái đất), và đó chính là nguyên nhân làm đẩy nhanh quá trình phân hủy xác? Họ đoán rằng có thể những cư dân Assos cổ đại thấy rằng nhôm có thể đốt cháy da nên bỏ thêm vật liệu này vào bên trong quách để giúp cho xác nhanh phân hủy?Tuy nhiên hiện vẫn chưa có kết luận rõ ràng, giới khoa học vẫn gần như mù tịt về nguyên nhân của hiện tượng bí ẩn có một không hai này. Nhiều nhà khoa học hiện đang tiếp tục bỏ công sức ra nghiên cứu nhằm đưa ra lời giải đáp.
Dẫu vậy, những chiếc quan tài đáng sợ im lìm kia như thách thức trí tuệ của con người lại là thế mạnh về du lịch của Assos. Thị trấn nhỏ bé cổ xưa này đang trở thành địa điểm tham quan hấp dẫn thu hút du khách hiếu kỳ từ khắp nơi trên thế giới
9
Khu phức hợp đền thờ Saksaywaman, ở Peru
Sacsayhuaman là một trong những tàn tích tuyệt vời nhất của đế chế Inca nằm ở vùng ngoại ô phía bắc phố cổ Cusco, Peru (cố đô của Đế chế Inca) được xây dựng như một “cấm thành” với những bức tường giống như tường của lâu đài.
Công trình Sacsayhuaman (cách phát âm khác Saksaywaman) được xây dựng như một pháo đài, khu liên hợp bao phủ một khu vực rộng lớn, tuy vậy có lẽ những gì còn sót lại ngày nay chỉ chiếm 1/4 khu liên hợp ban đầu - nơi mà có thể chứa hơn 10.000 người.Tàn tích còn lưu giữ cho đến ngày nay là các bức tường bên ngoài, được xây dựng một cách kiên cố theo một mô hình ngoằn ngoèo nằm ở ba cấp bậc khác nhau. Giống như nhiều công trình xây dựng khác của Đế chế Inca, những bức tường này được xây dựng rất lớn. Các tảng đá có hình dạng không đồng đều nhưng khi đặt chúng lại với nhau lại cực kỳ phù hợp, vừa vặn giống như một trò chơi ghép hình. Các tảng đá được xếp chồng lên nhau không cần trát vữa, thậm chí vừa vặn đến mức ngay cả một tờ giấy cũng không thể lọt qua được các khe hở. Mỗi khối đá còn sở hữu một bề mặt mịn và các góc bo tròn. Công trình này đã được xây dựng như thế nào? Không ai biết.
10
Kiến trúc Obelisks
Người Ai Cập cổ đại thường đặt một cặp obelisks tại lối vào các đền thờ linh thiêng. Theo quan niệm của họ, obelisks có sự liên kết chặt chẽ với Thần Mặt trời. Obelisks thường được mạ vàng, hoặc mạ một loại hợp kim vàng - bạc tự nhiên (electrum), để có thể bắt được những tia nắng đầu tiên buổi sáng. 29 obelisks Ai Cập hiện vẫn đứng vững, và chỉ có 9 trong số chúng đang ở Ai Cập, phần còn lại nằm rải rác toàn cầu, dưới danh nghĩa quà tặng từ chính phủ Ai Cập.
Những obelisks được người Ai Cập cổ đại nhận thức phải là đá nguyên khối (monolith), hoặc được làm từ một khối đá duy nhất. Trong tiếng Hy Lạp, nghĩa đen của từ “monolith” chính là “một khối đá”. Điển hình có thể kể đến là obelisk ở trung tâm Quảng trường Concorde (Paris) - đã 3.300 năm tuổi và từng được đặt tại lối vào Đền thờ Thebes ở Ai Cập.Không ai biết chính xác lý do tại sao obelisks được xây dựng, hoặc chúng được xây dựng như thế nào. Đá granit rất cứng, với mức độ 6,5 trên thang đo Mohs (so với kim cương là độ 10). Nên để tạo hình cho đá granit, người thợ cần một dụng cụ thậm chí còn cứng hơn. Các kim loại có sẵn tại thời điểm đó đều quá mềm hoặc quá khó để sử dụng như một công cụ (sắt nóng chảy ở 1.538 độ C; nhưng người Ai Cập chưa sử dụng sắt nóng chảy cho đến năm 600TCN). Sau khi tạo hình xong thì tới việc di chuyển, làm sao họ có thể di chuyển một cây cột nặng 100 tấn từ mỏ đá đến địa điểm đích. Có rất nhiều giả thuyết đã được đặt ra, nhưng không ai biết chính xác họ đã làm như thế nào.
11
Mohenjo-daro (Vùng đất của người chết), ở Pakistan
Bí mật về sự sụp đổ của thành phố này đã khiến các chuyên gia bối rối trong nhiều thập kỷ. Năm 1922, nhà khảo cổ học người Ấn Độ RD Banerji đã phát hiện ra những tàn tích cổ xưa trên một trong những hòn đảo trên sông Indus. Câu hỏi đặt ra là thành phố vĩ đại này đã bị phá hủy như thế nào? Điều gì đã xảy ra với cư dân của nó? Nhiều cuộc khai quật đã không đưa ra bất kỳ câu trả lời nào.
Các bạn nghĩ sao về những địa điểm này, có bị kích thích trí tò mò và mong muốn một lần được đến khám phá hay không?
Quận Bình Thạnh là quận nội thành của Thành phố Hồ Chí Minh. Quận Bình Thạnh có nhiều địa điểm tham quan như: khu du lịch Bình Quới, khu du lịch Văn Thánh, khu du lịch Tân Cảng, chùa Diệu Pháp, chùa Giác Quang…Vì vậy một chuyến đi ngay gần trung tâm thành phố vừa giúp tiết kiệm chi phí mà vẫn đảm bảo cho gia đình bạn có một kỳ nghỉ vui khỏe là mong muốn của rất nhiều người. Hãy để chúng tôi giới thiệu cho bạn những khách sạn giá '' rẻ mà tốt'' nhất quận Bình Thạnh để bạn có một chuyến đi thú vị và tiết kiệm nhất nhé!
Không khí trong lành, mát mẻ của tháng đầu thu cùng với hoa dã quỳ vàng rực trên các con đường của thành phố hoa, tam gác mạch ửng hồng ở Hà Giang... khiến bạn chỉ muốn xách ba lô lên và đi...
Người ta vẫn hay thường nói “thế giới tự do”, thế nhưng sự thật là nó không tự do như bạn đã nghĩ, vì trên thế giới vẫn có một số nơi bất khả xâm phạm. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu đó là những nơi nào nhé!
Cố đô Huế luôn là điểm đến du lịch thu hút sự quan tâm của những người yêu cái đẹp, yêu sự yên bình và sự tinh tế. Bạn muốn có những chuyến du lịch Huế giá rẻ? Điều này không hề khó, việc đầu tiên bạn cần làm là hãy lưu lại ngay thông tin về các khách sạn Huế giá rẻ dưới đây mà chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn. Đừng bỏ lỡ bất kỳ cơ hội tiết kiệm tiền nào cả, vì còn rất nhiều điều ở Huế khiến bạn muốn rút ví đó! Và bây giờ hãy cùng chúng tôi khám phá xem đó là những cái tên nào bạn nhé!
Cùng với sự phát triển của xã hội, nhu cầu đi du lịch của mọi người cũng ngày càng gia tăng. Đặt biệt, nhu cầu sử dụng những dịch vụ tiện ích online hiện nay đang được nhiều người yêu thích và sử dụng hơn, thế nhưng, không phải phòng vé nào cũng uy tín, đem đến cho bạn những tấm vé chất lượng. Vì vậy, chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn những phòng bán vé máy bay uy tín hàng đầu tại Vũng Tàu.
Bình Định không chỉ là mảnh đất nổi tiếng với môn võ Tây Sơn truyền thống, với những rừng dừa xanh ngút ngàn mà còn nổi tiếng với những món ăn dân dã mà đậm đà hương vị quê hương. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về những món ngon nơi đây nhé!
Bắc Kạn là tỉnh giàu tiềm năng du lịch bởi sự phong phú của tài nguyên, khoáng sản và nền văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc miền núi đông bắc Việt Nam. Tại đây có vô số các danh lam thắng cảnh tuyệt đẹp được hình thành từ thiên nhiên như hang động, hồ nước ngọt, rừng nguyên sinh….Cùng nhiều di tích lịch sử lâu đời gắn liền với nhiều sự kiện lịch sử. Cùng với đó tại Bắc Kạn cũng tồn tại vô số các hang động tự nhiên với vẻ đẹp mê hồn đối với các du khách ưa thích khám phá, mạo hiểm. Bắc Kạn còn thu hút du khách bởi hình thức du lịch cộng đồng, sinh sống và tìm hiểu phong tục văn hóa cùng với đồng bào các dân tộc.
Cao lầu là món ăn mà bạn nhất định phải thử khi đến phố cổ Hội An. Sợi cao lầu được chế biến vô cùng công phu. Không giống như sợi phở, muốn làm cao lầu đầu bếp phải chọn loại gạo nguyên chất của Quảng Nam. Đặc biệt, người dân địa phương không chọn loại gạo đã để lâu nhưng cũng không lựa loại gạo mới. Khi đảm bảo được tiêu chuẩn đó, sợi cao lầu mới mềm và dai, lại thơm mùi gạo đặc trưng của miền Trung. Gạo phải được ngâm trong nước tro lấy từ Cù Lao Chàm. Sau khi ngâm, gạo sẽ có màu vàng nhạt như pha nghệ. Hãy cùng chúng tôi tìm kiếm những địa chỉ bán cao lầu ngon nhất mà bạn không nên bỏ lỡ nhé.
Đà Nẵng có rất nhiều không gian cafe lý tưởng mà cả người dân nơi đây hay du khách tham quan đều không thể bỏ lỡ cơ hội đến chiêm ngưỡng không gian tuyệt đẹp và thưởng thức các loại nước uống. Hãy cùng chúng tôi khám phá những không gian này nhé.
Quy Nhơn ngày càng vươn lên và khẳng định vị thế trong lòng khách du lịch với những điểm đến hấp dẫn không thể bỏ qua khi đến miền Trung. Cùng với đó rất nhiều resort Quy Nhơn cũng đã và đang được xây dựng nhằm đưa vào hoạt động để phục vụ nhu cầu ngày càng đa dạng du khách. Dưới đây sẽ là một vài gợi ý của chúng tôi về những resort đẹp, sang trọng và nổi tiếng bậc nhất ở Quy Nhơn mà bạn có thể tham khảo.