I. Khái niệm sinh sản
Sinh sản là quá trình tạo ra những cá thể mới bảo đảm sự phát triển kế tục của loài.
Có hai hình thức sinh sản là sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính.
II. Khái niệm sinh sản vô tính
Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp yếu tố đực và yếu tố cái.
Con cái giống nhau và giống hệt cơ thể mẹ (do cơ thể con chỉ nhận được chất di truyền từ cơ thể mẹ).
Sinh sản vô tính có ở các nhóm sinh vật như vi khuẩn, nguyên sinh vật, một số loài nấm, một số loài thực vật và động vật.
III. Sinh sản vô tính ở thực vật
Thực vật có hai hình thức sinh sản vô tính:
+ Sinh sản bằng bào tử.
+ Sinh sản sinh dưỡng (sự hình thành cây mới từ một phần của cơ quan như rễ, thân, lá).
IV. Sinh sản vô tính ở động vật.
Động vật có các hình thức sinh sản vô tính là:
+ Nảy chồi (ở thủy tức)
+ Phân mảnh (ở đỉa, sao biển)
+ Trinh sản (ở ong, kiến và một số loài cá, lưỡng cư, bò sát).
V. Khái niệm sinh sản hữu tính
- Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản có sự kết hợp yếu tố đực và yếu tố cái tạo nên hợp tử. Hợp tử phát triển thành cơ thể mới.
- Cơ thể con nhận được chất di truyền từ cả bố và mẹ => Con non mang đặc điểm của cả bố và mẹ.
- Ý nghĩa: làm tăng khả năng thích nghi của thế hệ sau với sự thay đổi của môi trường.
- Xảy ra phổ biến ở các loài động vật và thực vật, một vài loài nấm và nguyên sinh vật.
VI. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa.
Sinh sản hữu tính ở thực vật bao gồm quá trình hình thành hạt phấn, noãn, thụ phấn, thụ tinh, phát triển phôi thành cơ thể mới.
1. Hoa là cơ quan sinh sản của thực vật.
Bảng 3. Đặc điểm hoa đơn tính và hoa lưỡng tính
2. Thụ phấn
Thụ phấn là quá trình hạt phấn được chuyển từ nhị đến đầu nhụy.
Bảng 4. Các hình thức thụ phấn ở thực vật
Hoa có thể được thụ phấn nhờ gió (bồ công anh...); nhờ sâu bọ, côn trùng (nhãn, vải...); nhờ nước (cỏ biển, rong...) hoặc nhờ con người (thụ phấn nhân tạo).
3. Thụ tinh
Thụ tinh ở thực vật là quá trình kết hợp giữa giao tử đực (trong hạt phấn) với giao tử cái (trong bầu nhụy) hình thành hợp tử, hợp tử phát triển thành phôi, từ phôi hình thành nên cơ thể mới.
4. Sự lớn lên của quả
Sau thụ tinh:
+ Noãn à hạt
+ Bầu nhụy à quả chứa hạt
Hạt chứa phôi phát triển thành cơ thể mới.
VII. Sinh sản hữu tính ở động vật
Ở động vật, hệ sinh dục làm nhiệm vụ sinh sản, cấu trúc hệ sinh dục phụ thuộc vào loài và giới tính của cá thể.
Sinh sản hữu tính ở động vật bao gồm: Hình thành tinh trùng và hình thành trứng à Thụ tinh à Phát triển phôi và hình thành cơ thể mới
Bảng 1. So sánh sự đẻ trứng và đẻ con
