Nguyên nhân chủ yếu của sự thay đổi nhiệt độ từ Bắc vào Nam ở nước ta là

- Vào mùa đông, miền Bắc trực tiếp đón gió mùa Đông Bắc tạo nên một mùa đông lạnh và kéo dài, làm hạ thấp nền nhiệt (có 3 tháng nhiệt độ dưới 15⁰C), biên độ nhiệt năm lớn (9 – 12⁰C). Gió này bị chặn lại ở dãy Bạch Mã nên từ Đà Nẵng trở vào gần như không chịu ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc khô lạnh.

- Ngoài ra, do lãnh thổ nước ta kéo dài từ Bắc xuống Nam (lãnh thổ trải dài trên 15 vĩ tuyến) nên đi từ Bắc vào Nam càng gần xích đạo =>góc nhập xạ càng lớn nên lượng nhiệt nhận được càng lớn -> miền Nam có nhiệt độ cao và ổn định quanh năm, không có tháng nào nhiệt độ dưới 20⁰C)

=> Do vậy nhiệt độ trung bình năm tăng dần từ Bắc vào Nam.