Hỗn hợp X gồm 3 este đơn chức, tạo thành từ cùng một ancol Y với 3 axit cacboxylic (phân tử chỉ có nhóm -COOH); trong đó, có hai axit no là đồng đẳng kế tiếp nhau và một axit không no (có đồng phân hình học, chứa hai liên kết pi trong phân tử). Thủy phân hoàn toàn 11,76 gam X bằng dung dịch NaOH, thu được hỗn hợp muối và m gam ancol Y. Cho m gam Y vào bình đựng Na dư, sau phản ứng thu được 1,792 lít khí (đktc) và khối lượng bình tăng 4,96 gam so với ban đầu gam. Mặt khác, nếu đốt cháy hoàn toàn 11,76 gam X thì thu được CO₂ và 7,92 gam H₂O. Phần trăm khối lượng của este không no trong X có giá trị gần nhất với giá trị nào sau đây?

Do este đơn chức nên ancol Y và các axit đều đơn chức.

Axit không no có 2 π ⟹ có 1 liên kết C=C

- Xét ancol tác dụng với Na:

n_ancol = 2n_H2 = 0,16 mol

Mà m_{bình tăng} = m_ancol - m_H2 → m_ancol = m_{bình tăng} + m_H2 = 4,96 + 2.0,08 = 5,12 gam

⟹ M_ancol = 5,12 : 0,16 = 32

⟹ Ancol Y là CH₃OH

- Xét phản ứng của X và NaOH:

Vì axit không no, có đồng phân hình học thì phải có tối thiểu 4C nên ta quy đổi như sau:

(1) mx = 60x + 100y + 14z = 11,76

(2) n_este = n_CH3OH → x + y = 0,16

(3) Bảo toàn H → n_H2O = 2x + 4y + z = 0,44

Giải hệ được x = 0,12; y = 0,04; z = 0,04

*Biện luận để trả lại CH₂:

\(\left\{ \begin{array}{l}HCOOC{H_3} & :0,12\\C{H_3}CH = CHCOOC{H_3} & :0,04\\C{H_2} & :0,04\end{array} \right.\)

Nếu trả CH₂ cho CH₃CH=CHCOOCH₃ thì hết CH₂ để trả cho HCOOCH₃ → không cần trả cho este này

⟹ este của axit không no là CH₃CH=CHCOOCH₃

Vậy trả 1CH₂ cho HCOOCH₃ ⟹ hai este là HCOOCH₃ và CH₃COOCH₃

Hỗn hợp X chứa: \(11,76\left( g \right)X\left\{ \begin{array}{l}HCOOC{H_3} & :0,08\\C{H_3}COOC{H_3} & :0,04\\C{H_3}CH = CHCOOC{H_3} & :0,04\end{array} \right.\)

→ %m_{este không no} = (0,04.100/11,76).100% = 34,01% gần nhất với 34%.