Cho 5,94 gam hỗn hợp E gồm hai este mạch hở X và Y (đều tạo bởi axit cacboxylic và ancol, M_X < M_Y < 150) tác dụng vừa đủ với dung dịch NaOH, thu được ancol Z và 6,74 gam hỗn hợp muối T. Cho toàn bộ Z tác dụng với một lượng dư Na thu được 1,12 lít khí H₂ (đktc). Đốt cháy toàn bộ T thu được H₂O, Na₂CO₃ và 0,05 mol CO₂. Phần trăm khối lượng của X trong E là

Sơ đồ bài toán:

\(5,94\,\left( g \right)\,E\left\{ \begin{array}{l}X\\Y\end{array} \right. + NaOH \to \left\{ \begin{array}{l}ancol\,Z \overset{Na}{\rightarrow} {H_2}:0,05\\6,74\,\left( g \right)\,hh\,T \overset{+O_2}{\rightarrow}\left\{ \begin{array}{l}{H_2}O\\N{a_2}C{O_3}\\C{O_2}:0,05\end{array} \right.\end{array} \right.\)

n_H2 = 0,05 mol ⟹ n_OH(ancol) = 2n_H2 = 0,1 mol = n_NaOH(pư).

BTKL: m_Z = 5,94 + 0,1.40 - 6,74 = 3,2 gam.

Đặt ancol Z: R(OH)_x (\(\dfrac{{0,1}}{x}\)mol) ⟹ \(\dfrac{{0,1}}{x}\).(R + 17x) = 3,2 ⟹ R = 15x ⟹ x = 1; R = 15 (CH₃-) thỏa mãn.

Vậy Z là CH₃OH.

BTNT "Na" ⟹ n_Na2CO3 = ½n_NaOH = 0,05 mol

⟹ n_C(muối) = n_Na2CO3 + n_CO2 = 0,05 + 0,05 = 0,1 mol

Nhận thấy n_C = n_Na ⟹ Muối gồm HCOONa (a mol) và (COONa)₂ (b mol) (vì M_X,Y < 150).

Ta có hệ phương trình: \(\left\{ \begin{array}{l}a + 2b = 0,1\left( {BT:Na} \right)\\68{\rm{a}} + 134b = {m_{muoi}} = 6,74\end{array} \right. \to \left\{ \begin{array}{l}a = 0,04\\b = 0,03\end{array} \right.\)

⟹ \(E\left\{ {\begin{array}{*{20}{l}}{X:HCOOC{H_3}\left( {0,04} \right)}\\{Y:{{\left( {COOC{H_3}} \right)}_2}\left( {0,03} \right)}\end{array}} \right.\)

⟹ %m_X = 40,40%.