Đề bài
Đọc đoạn trích sau và thực hiện yêu cầu từ Câu 1 đến Câu 4:
Xin bạn bình tâm
Tôi chẳng bao giờ là nhà thơ tên tuổi cả
Danh hiệu đó xin nhường cho người khác
Tôi chỉ mong mình tự do
Để được là mình
Viết điều mình mong ước
Giữa cái thời sống là đeo đuổi
Danh hiệu, bạc tiền, ghế cao, nhà rộng
Tôi chọn tự do
Thi sĩ
Tự do trước hết là chính mình
Không chiều lụy mình
Ngóng cổ nghe lời khen ngợi
Với tôi
Sự ân thưởng một câu nói vui với bạn bè
Chiếc lá xanh bên đường
Chân mây chiều rạng rỡ
Tự do là tất cả
Những ràng buộc trong sạch
Giữa con người và con người
Con người cùng ngoại vật
Không ngã giá
Thật bình dị
Tự do làm hồn ta lớn lên
Trong chiều kích vũ trụ
(Tự do – Nguyễn Khoa Điềm, Tạp chí Sông Hương, số 292, tháng 6/2013)
Câu 1: Văn bản trên thuộc phong cách ngôn ngữ nào? Được viết bằng thể thơ gì?
Câu 2: Chỉ ra và phân tích tác dụng nghệ thuật của biện pháp tu từ nổi bật mà tác giả sử dụng trong văn bản
Câu 3: Anh chị hiểu thế nào về hai câu thơ: Tự do làm hồn ta lớn lên/ Trong chiều kích vũ trụ?
Câu 4: Căn cứ vào nội dung văn bản, anh/chị hãy giải thích nhan đề Tự do theo quan niệm của Nguyễn Khoa Điềm.
Lời giải chi tiết
Câu 1:
- Văn bản trên thuộc phong cách ngôn ngữ nghệ thuật.
- Thể thơ tự do.
Câu 2:
- Biện pháp tu từ nổi bật được sử dụng trong đoạn trích là biện pháp điệp từ.
- Điệp từ “tự do” được lặp lại bốn lần ở những vị trí quan trọng có tác dụng nói lên quan điểm sống của tác giả. Người nghệ sĩ chọn tự do để được sống là mình giữa một xã hội khi danh vọng, tiền bạc, ghế cao, nhà rộng là mục đích cuộc đời của vô số người. Con người chọn tự do để được sống là mình, tự do với những ràng buộc trong sạch, thấm đượm chất người, để tâm hồn lớn lên và hoàn thiện từng ngày.
Câu 3:
Tự do làm hồn ta lớn lên/ Trong chiều kích vũ trụ
Ý thơ của tác giả muốn nhấn mạnh giá trị của sự tự do. Sự tự do làm tâm hồn thoải mái, người ta sẽ làm những việc mình thích, hoặc những việc được coi là giá trị để lưu giữ mối quan hệ giữa người với người, giữa người với ngoại vật. Những việc làm ấy không vụ lợi, hoàn toàn từ thật tâm, từ sự mong muốn tất cả cùng trở nên tốt đẹp. Khi tâm hồn ta sáng trong, không vị kỉ, khi ta biết sống vì mình và vì người khác thì nghĩa là ta đang trưởng thành, trở thành con người chân chính, theo tác giả gọi là “lớn lên trong chiều kích vũ trụ”. Đó là sự lớn lên của nhân cách con người.
Câu 4:
Tự do theo quan niệm của Nguyễn Khoa Điềm là không bị ràng buộc bởi danh vọng, địa vị, vật chất, là được sống với những tình cảm chân thật, những rung động trong trái tim mình. Đó là rung động của một trái tim thi sĩ nhạy cảm trước con người và cuộc đời, trước cái đẹp. Tự do là được sống là chính mình.
