Câu 1
Hãy tóm tắt thật ngắn gọn nội dung chính của mỗi văn bản sử thi đã đọc theo mẫu dưới đây (làm vào vở)
Bảng tóm tắt nội dung chính của các văn bản
Phương pháp giải:
- Kẻ bảng theo mẫu vào vở.
- Đọc kĩ lại ba văn bản để tìm nội dung chính.
Lời giải chi tiết:
| STT | Văn bản | Nội dung chính |
| 1 | Đăm Săn chiến thắng Mato Mxây (Trích sử thi Đăm Săn) | Nói về cuộc giao chiến giữa hai tù trưởng Đăm Săn và Mtao Mxây. Từ đó thấy được sức mạnh, phẩm chất của Đăm Săn và không khí ăn mừng chiến thắng của bà con Ê-đê. |
| 2 | Gặp Ka-ríp và Xi-la (Trích sử thi Ô-đi-xê) | Cuộc hành trình trở về quê hương và giao chiến với lũ quái thú là Ka-ríp, Xi-la của Ô-đi-xê cùng những người bạn đồng hành. |
| 3 | Đăm Săn đi chinh phục nữ thần Mặt Trời (Trích sử thi Đăm Săn) | Nói về cuộc hành trình đi chinh phục nữ thần Mặt Trời đầy gian khổ và chông gai của anh hùng Đăm Săn. |
Câu 2
Ô-đi-xê trong đoạn trích Gặp Ka-ríp và Xi-la và Đăm Săn trong Đăm Săn chiến thắng Mato Mxây đã thể hiện những đặc điểm nào của nhân vật anh hùng trong sử thi.
Phương pháp giải:
- Đọc lại phần lý thuyết về những đặc điểm của nhân vật anh hùng sử thi trong phần Tri thức Ngữ Văn.
- Đối chiếu với hai nhân vật trên.
Lời giải chi tiết:
| Đặc điểm | Nhân vật Ô-đi-xê | Nhân vật Đăm Săn |
| Sở hữu sức mạnh, tài năng, lòng dũng cảm phi thường | - Thông minh, luôn có cách thức hợp lí để vượt qua những khó khăn trước mặt. | - Sức mạnh “vượt đồi tranh”, múa khiên “trên cao gió như bão, dưới thấp gió như lốc, cây cối chết rụi); múa chạy nước kiệu (quả búi ba lần rạn nứt, ba đồi tranh bật rễ). - Sẵn sàng chiến đấu để mang lại cuộc sống bình yên cho buôn làng. |
| Luôn sẵn sàng đối mặt với những thách thức, hiểm nguy | - Dám đối mặt với những khó khăn trên con đường trở về quê hương (sự quyến rũ của các nàng Xi-ren, Ka-ríp, Xi-la). - Điềm tĩnh tìm cách vượt qua khó khăn. | Khi Đăm Săn đã chiến đấu quá mêt, thêm nữa đâm mãi người Mtao Mxây nhưng không thủng. Lúc này, chàng không bỏ cuộc mà vẫn cố gắng để tiêu diệt tên tù trưởng này. |
| Lập nên những kì tích, uy danh lẫy lừng | Ô-đi-xê cùng những người bạn đã cùng vượt qua sự quyễn rũ của các nàng Xi-ren. | Chiến thắng Mtao Mxây; danh tiếng vang xa; được mọi người tôn trọng, tín nhiệm. |
Câu 3
So sánh tác dụng của việc sử dụng người kể chuyện ngôi thứ nhất trong Gặp Ka-ríp và Xi-la và người kể chuyện ngôi thứ ba trong Đăm Săn chiến thắng Mato Mxây.
Phương pháp giải:
- Hiểu rõ ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba.
- Thử thay thể hai ngôi kể của văn bản để thấy được việc sử dụng ngôi kể như trên là hợp lí.
Lời giải chi tiết:
- Văn bản Gặp Ka-ríp và Xi-la kể về cuộc hành trình trở về của Ô-đi-xê và những người bạn đồng hành vượt qua biết bao gian khổ, thử thách. Văn bản được kể theo ngôi thứ nhất (theo lời kể của Ô-đi-xê) là hoàn toàn hợp lí. Bởi sử dụng ngôi kể thứ nhất sẽ giúp tăng tính chân thực cho văn bản, giúp người đọc hình dung một cách rõ ràng nhất về tính khốc liệt của cuộc hành trình vì chính người kể là người tham gia trực tiếp.
- Văn bản Đăm Săn chiến thắng Mato Mxây kể về cuộc giao chiến giữa hai tù trưởng. Văn bản này được kể theo ngôi thứ ba (theo góc nhìn của người kể chuyện). Vì từ góc nhìn này, người kể chuyện sẽ có sự quan sát rõ ràng hơn ở mọi góc cạnh về cuộc giao chiến đó. Từ đó, đem lại sự chân thực và hấp dẫn cho văn bản.
Câu 4
Bạn rút ra được những lưu ý gì về cách trình bày ý kiến (viết và nói) về một vấn đề xã hội?
Phương pháp giải:
Từ việc viết, trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội và được lắng nghe ý kiên nhận xét, tự rút ra bài học cho bản thân.
Lời giải chi tiết:
Một số lưu ý em rút ra được:
- Cần tìm hiểu kĩ về vấn đề mình sẽ viết, trình bày.
- Cần lắng nghe ý kiến của người khác, không nên quá áp đặt suy nghĩ của bản thân và bắt mọi người phải công nhận nó đúng.
- Trình bày rõ ràng từng luận điểm. Mỗi luận điểm cần đi kèm với lĩ lẽ và bằng chứng xác thực để tăng tính thuyết phục đối với người nghe.
Câu 5
Theo bạn, sức sống của một cộng đồng được nuôi dưỡng từ đâu?
Phương pháp giải:
Nêu lên quan điểm cá nhân
Lời giải chi tiết:
Theo quan điểm của cá nhân em, sức sống của một cộng đồng được nuôi dưỡng từ những truyền thống, phong tục tập quán tốt đẹp được lưu truyền từ bao đời nay; từ những câu chuyện lịch sử mang đậm tính dân tộc; là tinh thần đoàn kết của cả dân tộc. Chính những điều ấy sẽ giúp mỗi người trong cộng đồng đều cảm thấy tự hào, hãnh diễn và có ý thức xây dựng, phát triển cộng đồng ngày một vững mạnh hơn.
