Bài tập: Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 – 1945)

Khối Anh- Pháp- Mĩ và khối phát xít Đức- Italia- Nhật Bản mâu thuẫn gay gắt với nhau về vấn đề thị trường và thuộc địa nhưng đều coi Liên Xô là kẻ thù cần phải tiêu diệt

Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1933 làm cho những mâu thuẫn giữa các nước đế quốc thêm sâu sắc, dẫn tới việc liên cầm quyền của chủ nghĩa phát xít ở Italia, Đức và Nhật Bản với ý đồ gây chiến tranh chia lại thế giới

Trong giai đoạn đầu, bằng chiến thuật chớp nhoáng, tận dụng ưu thế về trang bị kĩ thuật và yếu tố bất ngờ, phát xít Đức đã nhanh chóng thôn tính hầu hết các nước châu Âu

Ở mặt trận Xô- Đức, trận phản công tại Xta-lin-grát (từ tháng 11-1942 đến tháng 2-1943) của quân đội Liên Xô đã tạo nên bước ngoặt của cuộc chiến tranh thế giới. Trong trận đánh này, Hồng quân Liên Xô đã tấn công, bao vây, chia cắt để tiêu diệt và bắt sống toàn bộ đội quân tinh nhuệ của Đức. Từ đây, phe Đồng minh chuyển sang tấn công đồng loạt trên các mặt trận

Tháng 1-1942, Mặt trận Đồng minh chống phát xít được thành lập nhằm đoàn kết và tập hợp các lực lượng chống phát xít trên toàn thế giới để tiêu diệt chủ nghĩa phát xít

Sau thắng lợi của Hồng quân Liên Xô ở chiến dịch công phá Béc-lin, đêm mồng 8 rạng sáng 9-5-1945 phát xít Đức kí văn kiện đầu hàng đồng minh không điều kiện. Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc ở châu Âu với sự thất bại hoàn toàn của phát xít Italia và Đức

Ngày 15-8-1945, Nhật Bản chấp nhận đầu hàng không điều kiện => Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc trên toàn mặt trận.

Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc với sự thất bại hoàn toàn của chủ nghĩa phát xít Đức, Italia, Nhật Bản

Các chính phủ Anh, Pháp, Mĩ đều có chung một mục đích là giữ nguyên trật tự thế giới có lợi cho mình. Họ lo sợ sự bành trướng của chủ nghĩa phát xít, nhưng vẫn thù ghét chủ nghĩa cộng sản. Vì thế, thực hiện đường lối thỏa hiệp, nhượng bộ các lực lượng phát xít nhằm làm cho khối phát xít chĩa mũi nhọn chiến tranh về phía Liên Xô.

Ngày 7/12/1941, quân Nhật bất ngờ tấn công Trân Châu Cảng – căn cứ hải quân chủ yếu của Mĩ ở Thái Bình Dương. Hạm đội Mĩ bị thiệt hại nặng nề. Sự kiện này đã buộc Mĩ phải từ bỏ chính sách trung lập, tuyên chiến với Nhật Bản. Chiến tranh Thái Bình Dương bùng nổ

Trước khi Đức tấn công Liên Xô, Chiến tranh thế giới thứ hai mang tính chất của một cuộc chiến tranh đế quốc, xâm lược, phi nghĩa. Khi phát xít Đức tấn công và buộc Liên Xô phải tham chiến thì tính chất chiến tranh đã có sự thay đổi. Vì bản thân cuộc chiến tranh chống lại phát xít Đức của Liên Xô là cuộc chiến tranh vệ quốc để bảo vệ độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ. Trên thế giới dần hình thành hai trận tuyến: một bên là các lực lượng phát xít hiếu chiến với một bên là các lực lượng hòa bình dân chủ do Liên Xô đứng đầu.

=> Khi Liên Xô tham chiến, tính chất của chiến tranh chuyển từ phi nghĩa sang chính nghĩa.

Cùng với những cuộc tấn công của quân Đồng minh, để gây áp lực với chính phủ Nhật Bản, ngày 6 và 9/8/1945, Mĩ đã ném hai quả bom nguyên tử xuống Hi-rô-si-ma và Na-ga-xa-ki phá hủy hoàn toàn hai trung tâm kinh tế của Nhật. Sự kiện này là nguyên nhân trực tiếp buộc Nhật Bản phải chấp nhận đầu hàng quân Đồng minh không điều kiện (15-8-1945).

 Liên Xô đã đóng vai trò là lực lượng đi đầu và là lực lượng chủ chốt góp phần quyết định cùng lực lượng Đồng minh và nhân loại tiến bộ tiêu diệt chủ nghĩa phát xít trên toàn thế giới.

- Làm nên chiến thắng Xtalingrat, tạo ra bước ngoặt chiến tranh

- Thắng lợi của chiến dịch công phá Béc-lin buộc phát xít Đức kí văn kiện đầu hàng không điều kiện.

- Thắng lợi của Hồng quân Liên Xô ở Đông Bắc Trung Quốc, đánh tạn đạo quân Quan Đông góp phần buộc phát xít Nhật đầu hàng. Chiến tranh thế giới thứ hai kết thúc

Sở dĩ Hít-le chọn Ba Lan làm điểm tấn công mở đầu cho cuộc chiến tranh thế giới thứ hai là do:

- Hít-le muốn chiếm thành phố cảng Đăng-rích và dải đất hành lang Ba Lan để nối liền vùng Đông Phổ với lãnh thổ Đại Đức

- Ba Lan là vùng giàu khoáng sản có thể phục vụ đắc lực cho cuộc chiến tranh của Đức

- Tấn công Ba Lan Hít-le đã sử dụng thế giương đông kích tây vờ như sẽ tấn công Liên Xô sau khi chiếm được Ba Lan. Từ đó tạo ra tâm lý chủ quan cho Anh, Pháp.

=> Đáp án D: Sự nhân nhượng của Anh, Pháp với Đức ở Ba Lan không phải là nguyên nhân phát xít Đức chọn Ba Lan làm điểm tấn công mở đầu trong Chiến tranh thế giới thứ hai.

Nguyên nhân sâu xa dẫn đến sự bùng nổ chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 – 1918) là do mâu thuẫn giữa các nước đế quốc “trẻ” (Anh, Pháp) và đế quốc “già” (Mĩ, Đức, Nhật Bản) về vấn đè thuộc địa. Chiến tranh thế giới thứ nhất nổ ra để giải quyết vấn đề này. Tuy nhiên, sau khi chiến tranh kết thúc, trật tự Vecxai – Oasinhtơn được thiết lập nhưng không giải quyết triệt để vấn đề thuộc địa. Mâu thuẫn này vẫn còn tồn tại giữa các nước đế quốc. Tiếp đó, một cuộc chiến tranh thế giới mới lại tiếp tục nổ ta đó là cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 – 1945).

=> Nguyên nhân sâu xa dẫn đến sự bùng nổ của các cuộc chiến tranh thế giới trong thế kỉ XX là do mâu thuẫn giữa các nước đế quốc về vấn đề thuộc địa

Trong giai đoạn từ ngày 1-9-1939 đến trước ngày 22-6-1941, chiến tranh thế giới thứ hai mang tính chất của một cuộc chiến tranh đế quốc, xâm lược, phi nghĩa. Vì nó có sự tham gia của các nước đế quốc với mục đích tranh giành, cướp đoạt hệ thống thuộc địa của nhau

- Chiến tranh thế giới thứ hai không thể ngăn chặn được do sự thiếu thống nhất trong đường lối đấu tranh chống phát xít của Liên Xô và các nước tư bản dân chủ (Anh, Pháp, Mĩ)

- Mặt trận đồng minh chống phát xít ra đời đã tập hợp, đoàn kết các lực lượng hòa bình, dân chủ trên toàn thế giới chống phát xít, làm nên thắng lợi của cuộc chiến tranh

=> Bài học kinh nghiệm quan trọng nhất rút ra cho nhân loại trong công cuộc bảo vệ hòa bình an ninh thế giới là các nước trên thế giới phải có sự thống nhất về đường lối và kiên quyết đấu tranh để chống lại các thế lực hiếu chiến