Phân tích bài thơ mùa xuân nho nhỏ

A. Mở bài

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm

- Dẫn dắt vấn đề

B. Thân bài

1. Khổ 1: mùa xuân của thiên nhiên

- Các hình ảnh như dòng sông, hoa tím biếc, con chim chiền chiện

- Từ “ ơi” và “ hót chi”: thể hiện tình cảm của tác giả đối với mùa xuân

- “Tôi đưa tay tôi hứng” như thể hiện sự đón nhận mùa xuân một cách thân mật và đằm thắm, thể hiện tình cảm đối với mùa xuân.

2. Khổ 2: mùa xuân của đất nước

- Hai hình ảnh: “người cầm súng” và “ người ra đồng”

- “ Lộc”: đây là từ thể hiện chồi của cây hay là một cách nói khác của nhà thơ

3. Khổ 3: mùa xuân của con người

- Hai câu đầu là sự gợi nhắc của tác giả về thời gian bốn nghìn năm chống giặc ngoại xâm của nước ta.

- Hai câu sau như gợi nhắc đến sự đi lên, dần dần phát triển của đất nước.

4. Khổ 4,5,6: ước nguyện của nhà thơ

- Nhà thơ muốn làm cành hoa, muốn làm con chim, những hình ảnh rất đơn sơ và giản dị

- Niềm mong muốn hiến dâng tuổi xuân, tuổi đời của mình cho đất nước, cho dân tộc

- Bài thơ kết thúc bằng khúc dân ca xứ Huế.

C. Kết bài

- Đánh giá chung

- Suy nghĩ của bản thân.

Dàn ý phân tích bài thơ: Mùa xuân nho nhỏ:

I. Mở bài

- Vài nét về nhà thơ Thanh Hải: Một nhà thơ có thể nói là đã cống hiến cả đời mình cho cách mạng

- Giới thiệu về hoàn cảnh ra đời đặc biệt của bài thơ: được viết trong những ngày cuối cùng Thanh Hải nằm trên giường bệnh, cả cuộc đời ông đã dùng để cống hiến cho cách mạng, giờ đây ông lại cất lên niềm khát khao, niềm mong mỏi có thể tiếp tục cống hiến “mùa xuân nho nhỏ” cho cuộc đời này

II. Thân bài

1. Cảm xúc trước mùa xuân thiên nhiên đất nước

- Nhà thơ vẽ ra trước mắt độc giả bức tranh thiên nhiên mùa xuân với:

+ Không gian: cao rộng của bầu trời, dài rộng của “dòng sông xanh”

+ Âm thanh: âm thanh rộn rã vui tươi của “chim chiền chiện”

+ Mùa sắc: xanh của dòng sông, tím của hoa

⇒ Nghệ thuật đảo cú pháp: không gian cao rộng, màu sắc tươi sáng và âm thanh rộn ràng như thiết tha mời gọi níu giữ con người ở lại với cuộc sống, với mùa xuân xứ Huế tươi đẹp này

- Cảm xúc của tác giả trước mùa xuân của thiên nhiên:

+ Nhà thơ có cái nhìn trìu mến với cảnh vật

+ Đưa tay ra “hứng” “giọt long lanh”: là giọt sương, cũng có thể là ẩn dụ chuyển đổi cảm giác chỉ tiếng chim “hót vang trời”

⇒ Cảm xúc ngây ngất trước vẻ đẹp của mùa xuân của thiên nhiên, khao khát hòa mình với thiên nhiên đất trời

2. Cảm xúc về mùa xuân của đất nước

- Mùa xuân của đất nước gắn với hình ảnh người cầm súng (những người làm nhiệm vụ chiến đấu) và hình ảnh “người ra đồng”, “lộc”- niềm hi vọng tươi sáng đang theo họ đi khắp nơi hay chính họ đã đem mùa xuân đến mọi nơi trên đất nước

- Nhịp độ khẩn trương: “Tất cả như…xôn xao”: Công cuộc xây dựng mùa xuân của đất nước diễn ra khẩn trương, sôi động

⇒ Nghệ thuật điệp cấu trúc, từ láy…=> Nhà thơ như reo vui trước tinh thần lao động khẩn trương của con người làm nên mùa xuân của đất nước

- Nhà thơ nhắc lại về lịch sử bốn nghìn năm “vất vả và gian lao” của đất nước đầy tự hào, đồng thời tin tưởng vào tương lai tươi đẹp của đất nước mai sau bằng hình ảnh so sánh đẹp mang nhiều ý nghĩa “Đất nước như vì sao…phía trước”

3. Ước nguyện của tác giả

- Nhà thơ bộc lộ chân thành và thiết tha khát khao cống hiến giản dị, chân thành cho cuộc đời:

+ Tác giả muốn làm “con chim hót”: góp tiếng hót cho cuộc đời

+ Tác giả muốn làm “nhành hoa”: góp chút sắc hương cho cuộc sống

+ Tác giả muốn làm “nốt trầm”: cho sự hoàn thiện của bản nhạc cuộc sống

+ Tất cả những khát khao của tác giả chỉ là “một”: khát khao mong ước giản dị nhưng ý nghĩa

⇒ Không mong muốn những điều lớn lao => ước nguyện hóa thân thiết tha của nhà thơ giản dị nhưng chân thành và tha thiết

- Thanh Hải đúc kết tất cả những mong ước của mình thành “Một mùa xuân nho nhỏ - Lặng lẽ dâng cho đời”

+ “Mùa xuân nho nhỏ mang nghĩa ẩn dụ cho khao khát cống hiến phần tươi đẹp nhất của mình cho cuộc đời chung

+ Từ láy “lặng lẽ” thể hiện sự cống hiến thầm lặng lẽ

+ Hoán dụ “tuổi hai mươi”, “khi tóc bạc” – sự cống hiến từ lúc còn trẻ đến khi về già => công hiến suốt đời

4. Lời ngợi ca quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế

- Giai điệu được cất lên chính là điệu hát truyền thống của xứ Huế mộng mơ

+ “Nam Ai, Nam Bình”: làn điệu dân ca ngọt ngào xứ Huế, thể hiện tình yêu mến với di sản văn hóa phi vật thể

- “Mùa xuân ta xin hát”: không chỉ mở ra không gian nó còn mở ra niềm tự hào về lối sống nghĩa tình của cha ông

III. Kết bài

- Khái quát những đặc sắc về nghệ thuật làm nên thành công của bài thơ: Thể thơ năm chữ, có nhạc điệu trong sáng, thiết tha gần gũi với dân ca, nhiều hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm, nhiều so sáng và ẩn dụ sáng tạo

- Liên hệ trình bày khát vọng cống hiến của thế hệ trẻ cho cuộc đời