Đề : Cảm nghĩ tình bạn trong bài thơ “Bạn đến chơi nhà”( Nguyễn Khuyến)

Tham khảo:

A.Mở bài → 1 đoạn

-Ý 1: + Tác giả:

         + Tác phẩm:  

-Ý 2: Nêu vấn đề biểu cảm : ( Phạm vi + từ bộc lộ cảm xúc + vấn đề biểu cảm )

→  Đọc bài thơ , người đọc vô cùng xúc động , ngưỡng mộ trước tình bạn ấm áp , chân thành , cao quý .

B.Thân bài

1.Phân tích : Cấu trúc : câu 1- 6 (câu tiếp – câu cuối)

a.Ý 1: Mở đầu bài thơ là một chào chân thành , hóm hỉnh , 1 lời thông báo có bạn đến chơi nhà thật ấn tượng biết bao:

               “Đã bấy lâu nay bác tới nhà”

- Câu thơ như một tiếng reo vui, hồ hởi tràn đầy niềm hạnh phúc khi bạn đến thăm. “Đã bấy lâu nay” là biểu hiện một khoảng thời gian khá dài của nhà thơ không gặp lại bạn.Giờ đây có dịp gặp lại nhau lòng không khỏi vui mừng khôn xiết . Hơn nữa cụm từ “Đã bấy lâu nay”còn thể hiện cách tính thời gian của tác giả , phần nào cho thấy Nguyễn Khuyến thường xuyên nghĩ đến bạn , mong gặp bạn nên mới nhớ được khoảng thời gian gặp gỡ từ lần trước đến lần này là bao lâu.

- Cách xưng hô “bác” thân mật , gần gũi , dân dã mà vẫn thể hiện sự gắn bó , kính trọng bạn .Tuổi già cô quạnh được đón bạn đến thăm và chia sẻ chuyện buồn vui trong cuộc sống có lẽ là niềm vui lớn nhất .Nhưng chắc có lẽ giữa nhà thơ và bạn đã có một tình bạn thân thiết , gắn bó

b.Ý 2: Sáu câu thơ tiếp mở ra hoàn cảnh éo le mà nhà thơ giãi bày với bạn :

           “Trẻ thời đi vắng chợ thời xa

            Ao sâu nước cả khôn chài cá

            Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà

            Cải chửa ra cây cà mới nụ

            Bầu vừa rụng rốn mướp đương hoa

            Đầu trò tiếp khách trầu không có”

- Thông thường theo phép tắc xã giao khi bạn đến nhà dù thân hay sơ thì trước hết trầu nước sau là cơm rượu đãi bạn .Nhưng sau câu chào bạn , Nguyễn Khuyến nhắc đến một loạt những khó khăn của gia đình .Nhà thơ chủ động phân trần với bạn về sự tiếp đãi chưa chu đáo của mình .

- Trong nhà có tất cả mà cũng chẳng có gì để tiếp đãi bạn thân . Có ao và có cá, có vườn và gà, có cà và cải, có bầu và mướp.Dẫu món sơn hào hải vị không có nhưng món ăn dân dã có thừa , có sẵn  ở nhà cũng không thể làm được mâm cơm đãi khách bởi: Ao sâu nước lớn , vườn rộng rào thưa khó bắt được gà, rau củ quả còn non chưa thu hoạch được .

- Sự thiếu thốn vật chất còn đẩy lên ở mức cao hơn : không có trầu để tiếp khách . Trong văn hóa người Việt “Miếng trầu là đầu câu chuyện”.Trong nhà ai cũng có những miếng trầu thơm, quả cau khô đãi khách đến nhà .Rõ ràng đây là lời bông đùa hóm hỉnh của nhà thơ với bạn .Cách nói cường điệu hóa của nhà thơ đẩy lên đỉnh điểm để nhấn mạnh cái nghèo vật chất nhưng giàu có về mặt tinh thần , tình cảm.

⇒ Đằng sau lời giãi bày hoàn cảnh ta thấy : Cuộc sống thanh bạch , giản dị , đời thường của Nguyễn Khuyến khi cáo quan về ở ẩn , sống cuộc đời bình bị giữa xóm làng .Đồng thời ta hiểu thêm về con người tác giả : sống lạc quan , yêu thiên nhiên , gắn bó với cuộc sống dân dã , tâm hồn trong sáng .

c.Ý 3: Những vật chất bình thường nhất mang ra tiếp bạn đều không có mà thay vào đó là tiếp bạn bằng cả tấm lòng , tình cảm thân thiết gợi trong ta niềm xúc động biết bao:

            “Bác đến chơi đây , ta với ta”

- Câu kết là sự bùng nổ giữa ý và tình .Tiếp bạn chẳng có mâm cao cỗ đầy , sơn hào hải vị mà chỉ cần có tấm lòng .

- Lần thứ 2 chữ “bác” xuất hiện , bác chẳng quản ngại đường xa xôi đến thăm bạn.Điều đó thật đáng quý., đáng trân trọng .Tôi với bác chỉ cần gặp nhau để trò chuyện , để tâm sự thế là đủ.

- Đọc câu thơ cuối,  ta liên tưởng cụm từ “ta với ta”trong bài “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan.Nhưng trong bài “Qua Đèo Ngang” là nỗi cô đơn, là một mình đối diện với chính mình .Còn “ta với ta” trong “Bạn đến chơi nhà”là hai tâm hồn, hai con người , là Nguyễn Khuyến và bạn .

- Nghệ thuật điệp ngữ “ta” ở câu thơ cuối khẳng định tình bạn được xây dựng trên cơ sở vững chắc của lòng yêu thương , chân thành vượt lên vật chất tầm thường , vượt lên khó khăn .Đó là mối tình tri âm tri kỉ sâu nặng thắm thiết .Đó là tình bạn trong sáng , cao quý thật trân trọng .

3.Nghệ thuật và con người tác giả -> 1 đoạn

-Nghệ thuật : Bài thơ có sức hấp dẫn về nghệ thuật : cách tạo tình huống bất ngờ , ngôn ngữ bình dị , dân dã, biện pháp tu từ điệp ngữ tài tình …Tất cả khẳng định một tình bạn đẹp đẽ , trong sáng , chân thành .

-Tác giả: Từ bài thơ , ta cảm nhận được Nguyễn Khuyến là người sống giàu tình cảm , ân nghĩa thủy chung , quý trọng tình bạn , sống thanh cao.Đồng thời bài thơ cũng là lời nhắc nhở mỗi người biết trân quý tình bạn , giữ gìn tình bạn .Bởi đó là tình cảm bền chặt , là điểm tựa cho ta vượt qua mọi chông gai trong cuộc sống .

c.Kết bài → 1 đoạn

- Tình bạn chân thành trong sáng góp phần làm nên sức sống cho bài thơ “ Bạn đến chơi nhà”.

- Khép lại bài thơ ai ai cũng xúc động trước tình bạn cao quý của nhà thơ.Tấm lòng trọng tình trọng nghĩa , thủy chung của Nguyễn Khuyến vẫn làm bao thế hệ người đọc ngưỡng mộ biết bao.

Chúc Bạn Học Tốt😉