Theo quan điểm của triết học Mác – Lê nin, mâu thuẫn tạo thành bởi hai mặt đối lập vừa thống nhất, vừa đấu tranh với nhau ở

Mặt trái ngược của mâu thuẫn.

Mặt đối lập của mâu thuẫn.

Mặc khác biệt của mâu thuẫn.

Mặt thống nhất của mâu thuẫn.

Giúp nhau phát triển.

Cùng phau phát triển.

Làm tiền đề tồn tại cho nhau.

Làm động lực phát triển cho nhau.

Sự đấu tranh giữa các mặt đối lập.

Quá trình chiến tranh giữa các mặt đối lập.

Sự thống nhất giữa các mặt đối lập.

Quá trình đấu tranh và thống nhất giữa các mặt đối lập.

Sự vận động trong xã hội.

Sự phát triển vô tận của thế giới khách quan.

Sự phát triển của giới thự nhiên.

Sự thay đổi trong tư duy con người.

Chiến tranh.

Sự đấu tranh giữa các lực lượng.

Đấu tranh giữa các mặt đối lập.

Sự thống nhất giữa các mặt đối lập.

Chiến tranh giữa hai quốc gia.

Hai bạn học sinh cãi nhau.

Đấu tranh giữa giai cấp nông dân và giai cấp địa chủ.

Bác sĩ phòng chống bệnh sởi.