Theo quan điểm của thuyết tiến hóa hiện đại, nguồn biến dị di truyền của quần thể là:

Hình thành các nhóm phân loại trên loài.

Duy trì ổn định thành phần kiểu gen của quần thể.

Biến đổi thành phần kiểu gen của quần thể dẫn đến sự hình thành loài mới.

Củng cố ngẫu nhiên những alen trung tính trong quần thể.

Hình thành loài mới

Hình thành các kiểu gen thích nghi

Hình thành các nhóm phân loại

Hình thành các đặc điểm thích nghi

3

4

2

1

Biến dị tổ hợp.

Đột biến gen.

Đột biến nhiễm sắc thể.

Thường biến.

Chọn lọc tự nhiên không thể loại bỏ hoàn toàn một alen lặn gây chết ra khỏi quần thể.

Chọn lọc tự nhiên chống lại alen trội có thể nhanh chóng làm thay đổi tần số alen của quần thể.

Chọn lọc tự nhiên tác động trực tiếp lên kiểu hình và gián tiếp làm biến đổi tần số kiểu gen.

Chọn lọc tự nhiên làm xuất hiện các alen mới và các kiểu gen mới trong quần thể.

Tạo ra các kiểu gen thích nghi từ đó tạo ra các cá thể có kiểu gen quy định tính trạng thích nghi.

Sàng lọc và giữ lại những cá thể có kiểu gen quy định kiểu hình thích nghi mà không tạo ra các kiểu gen thích nghi

Vừa giữ lại những cá thể có kiểu gen quy định kiểu hình thích nghi vừa tạo ra các kiểu gen thích nghi

Tạo ra các kiểu gen thích nghi mà không đóng vai trò sàng lọc và giữ lạinhững cá thể có kiểu gen quy định các kiểu hình thích nghi.