Sau Chiến tranh lạnh (1989) nội dung chủ yếu trong cuộc cạnh tranh giữa các cường quốc là xây dựng sức mạnh

Lấy phát triển quân sự làm trọng điểm.  

Đối thoại, thỏa hiệp, tránh xung đột trực tiếp.

Hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển

Phát triển kinh tế làm trọng điểm.

Trật tự thế giới “đa cực”, với sự vươn lên của nhiều cường quốc.

Thời cơ và thách thức với mỗi quốc gia, dân tộc.

Điều kiện để các nước tập trung phát triển kinh tế, xây dựng sức mạnh quốc gia tổng hợp.

Xung đột quân sự, khủng bố li khai ở nhiều khu vực trên thế giới.

Mĩ thiết lập trật tự thế giới “đơn cực”, nhằm thực hiện âm mưu bá chủ thế giới.

Ảnh hưởng của Mĩ bị thu hẹp ở nhiều nơi.

Mĩ lâm vào cuộc khủng hoảng chính trị sau vụ khủng bố ngày 11/09/2001.

Mĩ thay đổi chính sách đối ngoại, mở rộng quan hệ hợp tác với nhiều nước trên thế giới.

Trật tự thế giới mới được hình thành theo xu hướng “đa cực”.

Trật tự “hai cực Ianta” tiếp tục được duy trì.

Thế giới phát triển theo xu thế một cực và nhiều trung tâm.

Mĩ vươn lên trở thành “một cực” duy nhất.

Nhiều quốc gia điều chỉnh chiến lược phát triển lấy kinh tế làm trọng điểm.

Mỹ xây dựng được hệ thống căn cứ quân sự ở tất cả các nước.

Mỹ đã kiểm soát được tất cả các liên minh kinh tế - chính trị - quân sự khu vực.

Mỹ là trung tâm kinh - tế tài chính duy nhất của thế giới.

Muốn có điều kiện thuận lợi để vươn lên xác lập vị thế quốc tế.

Các tổ chức chính trị tăng cường can thiệp vào quan hệ quốc tế.

Tác động tích cực của các tập đoàn tư bản đối với nền chính trị.

Hoạt động hiệu quả của các tổ chức liên kết thương mại quốc tế.

Sự phát triển của các lực lượng cách mạng hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội.

Sự xuất hiện và ngày càng mở rộng của các công ty độc quyền.

Quá trình hình thành các trung tâm kinh tế tài chính Tây Âu và Nhật Bản.

Sự xuất hiện và chi phối nền kinh tế thế giới của tư bản tài chính.