Quá trình hình thành quần thể thích nghi diễn ra nhanh hay chậm phụ thuộc vào bao nhiêu yếu tố trong các yếu tố sau đây:

1 – Quá trình phát sinh và tích lũy các gen đột biến ở mỗi loài.

2 – Áp lực chọn lọc tự nhiên.

3 – Hệ gen đơn bội hay lưỡng bội.

4 – Nguồn dinh dưỡng nhiều hay ít.

5 – Thời gian thế hệ ngắn hay dài.

Hình thái cơ thể.

Giải phẫu cơ thể.

Sinh lí cơ thể.

Cả A, B, C.

đột biến và chọn lọc tự nhiên.        

đột biến, giao phối và chọn lọc tự nhiên.

đột biến, chọn lọc tự nhiên, cách ly.             

đột biến, chọn lọc tự nhiên, cách ly và phân ly tính trạng.

Tạo ra các kiểu gen thích nghi .

Tăng cường mức độ thích nghi của các đặc điểm bằng cách tích luỹ các alen qui định các đặc điểm thích nghi.

Làm tăng số lượng cá thể có kiểu hình thich nghi tồn tại sẵn trong quần thể .

Sàng lọc và giữ lại những cá thể có kiểu gen qui định kiểu hình thích nghi .

Những loài có khả năng sinh sản thấp, thời gian thế hệ dài.

Những loài có khả năng sinh sản thấp, thời gian thế hệ ngắn.

Những loài có khả năng sinh sản cao, thời gian thế hệ ngắn.

Những loài có khả năng sinh sản cao, thời gian thế hệ dài.

Không chỉ liên quan đến một alen nào đó mà còn là kết quả củasự kiên định một tổ hợp gen thích nghi.

Chỉ liên quan với một alen lặn.

Chỉ liên quan với sự kiên định một tổ hợp gen thích nghi.

Chỉ liên quan với một alen trội

Sự tiến hoá của chi trước thích nghi với người và dơi nhưng chưa thích nghi với cá voi.

CLTN trong môi trường nước đã tích lũy những biến đổi quan trọng trong giải phẫu chi trước của cá voi.

Chỉ có người và dơi được tiến hóa bằng chọn lọc tự nhiên.

Các gen ở cá voi đột biến với tần số cao hơn so với các gen ở người và dơi.

Áp lực của chọn lọc thường diễn ra theo hướng tăng dần trong điều kiện tự nhiên

Chọn lọc tự nhiên đã đào thải những dạng kém thích nghi cũ, chỉ giữa lại những dạng mới

Sinh vật dễ dàng thay đổi khi điều kiện sống thay đổi

Đột biến và biến dị tổ hợp không ngừng phát sinh, chọn lọc tự nhiên không ngừng tác động nên các đặc điểm thích nghi liên tục được hoàn thiện ngay cả khi hoàn cảnh sống ổn định