Nhân tố chủ yếu chi phối quan hệ quốc tế trong phần lớn nửa sau thế kỉ XX là

Chuyển từ đối đầu sang đối thoại, thực hiện hợp tác trên nhiều lĩnh vực.

Hợp tác với nhau trong việc giải quyết nhiều vấn đề quốc tế lớn.

Từ hợp tác sang đối đầu trực tiếp với các cuộc chiến tranh cục bộ lớn diễn ra.

Từ đồng minh trong chiến tranh chuyển sang đối đầu và đi đến tình trạng chiến tranh lạnh.

Thông điệp của Tổng thống Truman tại Quốc hội Mĩ (1947)

Kế hoạch Mácsan (1947)

Sự ra đời của tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) (1949)

Sự ra đời của tổ chức Hiệp ước VACSAVA (1955)

Thủ tiêu tên lửa tầm trung ở châu Âu, cắt giảm vũ khí chiến lược.

Giải quyết các vấn đề tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.

Tiến hành thúc đẩy hợp tác về kinh tế, chính trị và quốc phòng.

Giải thể các tổ chức quân sự của Mỹ và Liên Xô tại châu Âu.

SEATO

NATO

CENTO

ANZUS

Sự đối lập về mục tiêu và chiến lược.

Sự đối lập về chế độ chính trị.

Sự đối lập về khuynh hướng phát triển.

Sự đối lập về chính sách đối nội, đối ngoại.

Học thuyết của tổng thống Truman.

Học thuyết của Tổng thống Ri-gân.

Sự ra đời của NATO và Vacsava.

Chiến lược cam kết và mở rộng.

Đặt nhân loại đứng trước nguy cơ của cuộc chiến tranh thế giới mới.

Xác lập cục diện hai phe, hai cực, chiến tranh lạnh bao trùm thế giới.

Đánh dấu cuộc chiến tranh lạnh chính thức bắt đầu.

Tạo nên sự phân chia đối lập giữa Đông Âu và Tây Âu.