Chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời và các hệ quả địa lí

Sách cánh diều

Đổi lựa chọn

Câu 1 Trắc nghiệm

Trái Đất chuyển động quanh xung quanh Mặt Trời theo hướng

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Trái Đất chuyển động quanh xung quanh Mặt Trời theo hướng từ Tây sang Đông.

Câu 2 Trắc nghiệm

Nửa cầu Nam ngả về phía Mặt Trời vào ngày nào?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Nửa cầu Nam ngả về phía Mặt Trời vào ngày 22/12 (đông chí)

Câu 3 Trắc nghiệm

Trong khi chuyển động quanh Mặt Trời, Trái Đất luôn

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Trong khi chuyển động quanh Mặt Trời, Trái Đất luôn giữ nguyên độ nghiêng và hướng nghiêng của trục không thay đổi.

Câu 4 Trắc nghiệm

Vào ngày hạ chí, tia sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc với mặt đất ở nơi nào sau đây?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Vào ngày hạ chí (22/6), bán cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời, tia sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc với mặt đất tại chí tuyến Bắc.

Câu 5 Trắc nghiệm

Chu kì để Trái Đất quay hết một vòng quanh Mặt Trời là

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Chu kì để Trái Đất quay hết một vòng quanh Mặt Trời là 365 ngày 6 giờ (1 năm)

Câu 6 Trắc nghiệm

Vào ngày 22/6 và 22/12, các địa điểm ở vĩ tuyến 66033 Bắc và Nam có độ dài ngày – đêm

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Vào ngày 22/6 và 22/12, các địa điểm ở vĩ tuyến 66033’ Bắc và Nam có một ngày hoặc hoặc đêm dài suốt 24 giờ.

Câu 7 Trắc nghiệm

Quỹ đạo chuyển động xung quanh Mặt Trời của Trái Đất là

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Quỹ đạo chuyển động xung quanh Mặt Trời của Trái Đất có dạng elip gần tròn

Câu 8 Trắc nghiệm

Các địa điểm thuộc khu vực nào sau đây có ngày, đêm dài suốt 6 tháng?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Các điểm nằm ở cực Bắc và cực Nam có ngày, đêm dài suốt 6 tháng.

Câu 9 Trắc nghiệm

Nửa cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời vào ngày

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Vào ngày 22/6 (hạ chí), nửa cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời, đây là thời kì mùa hạ ở bán cầu Bắc.

Câu 10 Trắc nghiệm

Nhân tố nào sau đây chịu ảnh hưởng trực tiếp từ hiện tượng ngày – đêm dài, ngắn trong năm?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Hiện tượng ngày - đêm dài ngắn trong năm ảnh hưởng trực tiếp đến khí hậu và gián tiếp đến đời sống, sản xuất của con người.

Câu 11 Trắc nghiệm

Vào ngày 21/3 và 23/9, lúc 12 giờ trưa ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc tại nơi nào sau đây?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Vào ngày 21/3 và 23/9, lúc 12 giờ trưa ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc tại xích đạo.

Câu 12 Trắc nghiệm

Từ xích đạo đi về hai cực, chênh lệch giữa ngày và đêm

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Từ xích đạo về hai cực, chênh lệch ngày và đêm càng lớn.

Câu 13 Trắc nghiệm

Vào ngày nào trong năm ở hai nửa bán cầu đều nhận được một lượng ánh sáng và nhiệt như nhau

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: b
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: b
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: b

Vào ngày 21/3 và 23/9, tia sáng Mặt Trời chiếu vuông góc với bề mặt Trái Đất tại xích đạo nên ở hai nửa bán cầu đều nhận được một lượng ánh sáng và nhiệt như nhau.

Câu 14 Trắc nghiệm

Khu vực nào sau đây có hiện tượng trong năm có từ 1 ngày đến 6 tháng luôn là ngày?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Các địa điểm nằm từ 66033 Bắc (Nam) đến hai cực có số ngày có ngày, đêm dài 24 giờ giao động theo mùa, từ 1 ngày đến 6 tháng.

Câu 15 Trắc nghiệm

Vì sao trên Trái Đất lại có hiện tượng mùa?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: c
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: c
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: c

Nguyên nhân sinh ra hiện tượng mùa trên Trái Đất là do Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời theo một trục nghiêng với góc nghiêng không đổi trong quá trình chuyển động. Nên Trái Đất có lúc ngả nửa cầu Bắc, có lúc ngả nửa cầu Nam về phía Mặt Trời.

- Nửa cầu nào ngả về phía Mặt Trời thì nhận được lượng nhiệt và ánh sáng lớn, lúc ấy là thời kì mùa nóng.

- Ngược lại nửa cầu nào không ngả về phía Mặt Trời thì nhận được lượng ánh sáng và nhiệt ít hơn. Lúc ấy là thời kì mùa lạnh của nửa cầu đó.

=> Như vậy trên Trái Đất có các mùa trong năm

Câu 16 Trắc nghiệm

Khu vực nào sau đây có sự chênh lệch ngày – đêm lớn nhất?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

Sự chênh ngày – đêm theo vĩ độ

- Tại xích đạo ngày – đêm luôn bằng nhau ở mọi nơi.

- Từ xích đạo về hai cực độ chênh lệch ngày – đêm càng lớn

- Tại vòng cực Bắc (Nam) có 1 ngày hoặc đêm kéo dài 24 giờ.

=> Trong các vĩ tuyến nêu trên, vòng cực có sự chênh lệch ngày – đêm lớn nhất.

Câu 17 Trắc nghiệm

Nhận xét nào sau đây không đúng về hiện tượng các mùa trong năm

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: d
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: d
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: d

- Do Trục Trái Đất nghiêng và không đổi hướng trong khi chuyển động trên quỹ đạo nên sinh ra các mùa.

- Nửa cầu nào ngả về phía Mặt Trời thì nhận được lượng nhiệt và ánh sáng lớn, lúc đấy là thời kì mùa nóng và ngược lại. Hai bán cầu Bắc và Nam lần lượt ngả về phía Mặt Trời nên sẽ có các mùa đối lập nhau hoàn toàn. Trong một năm có 4 mùa: xuân, hạ, thu, đông.

=> Nhận xét A, B, C đúng.

- Các mùa tính theo dương lịch và âm dương lịch khác nhau về thời gian bắt đầu và kết thúc.

Ví dụ: Mùa xuân: theo dương lịch từ 21/3 (xuân phân) đến  22/6 (hạ chí) ; theo âm dương lịch từ 4-5/2 (lập xuân) đến 5-6/5 (lập hạ)

=> Nhận xét: Các mùa tính theo dương lịch và âm dương lịch giống nhau về thời gian bắt đầu và kết thúc là không đúng

Câu 18 Trắc nghiệm

Vì sao trong hai ngày 21/3 và 23/9, hai nửa cầu Bắc và Nam được chiếu sáng như nhau?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Vào ngày 21/3 và 23/9, do Trái Đất hướng cả hai nửa cầu Bắc và Nam về phía Mặt Trời như nhau, do đó tia sáng chiếu thẳng góc tại xích đạo vào lúc 12 giờ trưa, cả hai nửa cầu Bắc và Nam được chiếu sáng bằng nhau => ngày – đêm bằng nhau ở mọi địa điểm trên Trái Đất.

Câu 19 Trắc nghiệm

Cho bản đồ hành chính các nước trên thế giới:

Thời gian diễn ra mùa nóng và mùa lạnh của nước ta hoàn toàn trái ngược quốc gia nào sau đây?

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Các mùa trong năm trái ngược nhau ở hai bán cầu:

- Nước ta có vị trí thuộc bán cầu Bắc. Các quốc gia cũng có vị trí địa lí nằm ở bán cầu Bắc cùng với nước ta là Nhật Bản, Ấn Độ, Mê-hi-cô (có vị trí ở phía bắc đường xích đạo) nên có thời kì diễn ra mùa nóng, lạnh giống nhau.

- Riêng Ô-xtrây-li-a thuộc bán cầu Nam (vị trí ở phía nam đường xích đạo) nên có thời kì diễn ra mùa nóng lạnh trái ngược hoàn toàn với nước ta và các quốc gia còn lại ở bán cầu Bắc.

Câu 20 Trắc nghiệm

Thời gian ngày đêm dài ngắn khác nhau giữa các vĩ độ phụ thuộc vào

Bạn đã chọn sai | Đáp án đúng: a
Bạn đã chọn đúng | Đáp án đúng: a
Bạn chưa làm câu này | Đáp án đúng: a

Thời gian ngày đêm dài ngắn khác nhau theo vĩ độ phụ thuộc vào góc chiếu của tia sáng Mặt Trời tại vĩ độ đó. Khi góc chiếu tia sáng Mặt Trời càng lớn => thời gian được chiếu sáng nhiều hơn, ngày càng dài, đêm càng ngắn và ngược lại.

Ví dụ:  Tại chí tuyến Bắc (23027):

- Vào ngày 22/6 tia sáng mặt trời vuông góc tại chí tuyến Bắc, góc chiếu của tia sáng mặt trời lớn (góc nhập xạ lớn) nên có ngày dài hơn đêm.

- Ngược lại vào ngày 22/12, tia sáng mặt trời vuông góc tại chí tuyến Nam, chí tuyến Bắc lúc này có góc chiếu của tia sáng mặt trời nhớ hơn (góc nhập xạ nhỏ hơn) nên có ngày ngắn – đêm dài.

=> Thời gian ngày đêm dài ngắn khác nhau giữa các vĩ độ phụ thuộc vào độ lớn của góc chiếu tia sáng mặt trời (góc nhập xạ)