2 câu trả lời
Nguyễn Tuân là nhà văn lớn, một trí thức giàu lòng yêu nước và tinh thần dân tộc, suốt đời ông tôn thờ và “đi tìm cái đẹp, cái thật”, tha thiết vun đắp “thiên lương” cho mỗi “cái tôi” cá nhân nảy nở và phát triển tốt đẹp. Lòng yêu nước của ông có màu sắc riêng: gắn liền với những giá trị đạo đức và văn hóa cổ truyền của dân tộc. Trong sự bất hòa sâu sắc với xã hội đương thời, Nguyễn Tuân quay về với quá khứ tìm những vẻ đẹp giờ chỉ còn vang bóng; ông đã ngưỡng mộ và tìm đến Cao Bá Quát. Và đây là cơ sở, là nguyên mẫu để Nguyễn Tuân sáng tạo nên hình tượng nhân vật Huấn Cao.
Huấn Cao kết tinh tài hoa của ngòi bút Nguyễn Tuân, hấp dẫn người đọc từ đầu đến cuối tác phẩm. Về cảnh ngộ, Huấn Cao vốn là thủ lĩnh của những kẻ ngang tàng đã dám đứng lên chống lại triều đình, bị kết án, giam cầm, đợi ngày ra pháp trường. Như vậy, ông là kẻ tử tù, là người sắp đi vào cõi chết.
Nguyễn Tuân tập trung bút lực và cảm hứng để khắc họa thành nhân vật lí tưởng với những nét nổi bật: một nho sĩ tài hoa, một trang anh hùng dũng liệt và một con người có thiên lương trong sáng.
1. Huấn cao là một nho sĩ tài hoa
– Trong cái tài văn của Huấn Cao, tác giả tô đậm tài viết chữ đẹp. Chữ Hán là loại chữ tượng hình và viết chữ Hán trở thành một nghệ thuật được gọi là thư pháp, gồm hai phương diện mỹ thuật của nét chữ và ý nghĩa của câu chữ. Lối viết ấy gần như vẽ tranh với ngọn bút lông mềm mại và người xưa treo chữ trong nhà như treo bức họa quý. Chữ trong tác phẩm thư pháp không phải là sản phẩm của sự khéo tay hay quen viết, mà chính là kết tụ tinh hoa, tâm huyết của người nghệ sĩ. Trong tác phẩm, sự tài hoa trong nghệ thuật thư pháp của Huấn Cao được nhắc đến vừa trực tiếp vừa gián tiếp.
– Thứ nhất, qua lời đồn mang tính chất tụng ca, mang tính chất huyền thoại của nhân dân vùng tỉnh Sơn vẫn khen tài viết chữ rất nhanh, rất đẹp. Cái tài viết chữ ấy được truyền tụng đến nỗi dầu chưa gặp người, chưa thấy chữ nhưng viên quản ngục và thầy thơ lại ở cái huyện nhỏ hẻo lánh đã đem lòng ngưỡng mộ. Sở nguyện cháy bỏng của quản ngục là có được chữ của Huấn Cao để treo trong nhà. Ông nói với thơ lại rằng: “Chữ của Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm … có chữ Huấn Cao treo trong nhà như có báu vật, không có ân hận suốt đời”. Nguyễn Tuân rất tinh tế, khéo léo sử dụng thêm các thủ pháp nghệ thuật khác để ca ngợi cái tài hiếm quý ấy của Huấn Cao. Đó là những tính toán, trăn trở, những biệt đãi, những đau khổ, nỗi hốt hoảng, hi vọng và tuyệt vọng, hồi hộp thành kính của viên quản ngục. Quản ngục đã bất chấp nguy hiểm vì không những quyết tâm, kiên trì và công phu, việc đối xử với một tử tù như thế đòi hỏi sự cam tâm lớn, quên đi cái tôi kiêu hãnh của bản thân. Quản ngục đã vượt qua tất cả. Bằng cách miêu tả đối thoại giữa quản ngục với thầy thơ lại, lối thể hiện nội tâm của quản ngục…Nguyễn Tuân đã tạo ra một Huấn Cao tài hoa hiếm có.
– Thứ hai, sự tài hoa của Huấn Cao còn được thể hiện rất rõ và trực tiếp qua cảnh cho chữ xưa nay chưa từng có. Một cảnh tượng được Nguyễn Tuân trân trọng dụng công miêu tả tỉ mỉ để xứng tầm với sự tài hoa của Huấn Cao và cái tâm của quản ngục.
Cái tài của Huấn Cao là cái tài mang tính văn hóa, nghệ sĩ, chỉ những người trí thức có chí lớn mới tu dưỡng rèn luyện mà gìn giữ được. Những con chữ ấy đâu chỉ là vật vô tri. Nó “nói lên hoài bão tung hoành của một đời con người”. Cũng chính cái tài đó của Huấn Cao đã có sức cảm hóa, giúp cho viên quản ngục thay đổi cả hành động, tâm hồn và quan niệm sống; làm bừng sáng cái quan hệ vốn đối nghịch thành hòa hợp tri kỉ, tri âm giữa Huấn Cao và thầy trò quản ngục.
Đối với những con người có chí khí, nét chữ không đơn thuần là những kí hiệu ngôn ngữ mà còn là sự thể hiện toàn bộ nhân cách con người. Chính Huấn Cao đã nói “những nét chữ vuông tươi tắn nó nói lên những cái hoài bão tung hoành của một đời con người”. Ở đây phong cách nét bút – con người – được thể hiện một cách trọn vẹn.
