Đề kiểm tra Văn Câu 1.
Hãy viết 01 đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến được nêu trong đoạn trích ở phần Đọc hiểu “Hãy biết trân trọng, nâng niu những gì trong vòng tay bạn bởi rất nhiều người đang thèm được như bạn đấy”.
 Câu 2. 
Phân tích cảm nhận của Xuân Diệu về thời gian trong  đoạn thơ sau:
          “Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua,
          Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già,
           Và xuân hết nghĩa là tôi cũng mất.
           Lòng tôi rộng nhưng lượng trời cứ chật,
          Không cho dài thời trẻ của nhân gian.
           Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,
           Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại.
           Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi,
           Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời.
           Mùi tháng năm đềù rớm vị chia phôi,
           Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt .
           Con gió xinh thì thào trong lá biếc,
            Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi?
          Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,
           Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?” (Trích Vội vàng – Xuân Diệu, Ngữ Văn 11, tập 2, trang 21, NXB GD)

1 câu trả lời

Hãy biết trân trọng, nâng niu những gì trong vòng tay bạn bởi rất nhiều người đang thèm được như bạn đấy- câu nói đã gợi ra cho ta nhiều suy nghĩ. Nó đề cai vai trò nhận thức, sự ghi nhận giá trị của con người với thực tại. Con người cần và nên sống cho phút giây hiện tại, biết trân trọng những gì mình đang có chứ không nên có thái độ thờ ơ, thái độ ao ước xa vời. Cuộc sống của ai cũng có những điều khó khăn, những thử thách,. Đứng trước điều đó, thái độ của ta sẽ quyết định tất cả. Không phải mọi thứ trong đời đều đến với ta dễ dàng, không phải ai cũng may mắn được hưởng hạnh phúc. Và con người thì thay vì luôn ảo tưởng xa xôi, hãy nhận thức về thế giới này và hiểu mình cần gì, mình đang sống cuộc đời như thế nào. Ta sẽ chỉ nhận ra giá trị của cuộc sống quanh ta nếu ta biêt vui vẻ, biết chấp nhận và thấu hiểu hiện thực. Có thể ta đang khao khát được sống trong giàu sang như ai đó, có thể ta mong cuộc đời ta trải sẵn hoa hồng. Vậy nhưng, biết đâu khi ta đang sống trong mộng tưởng ấy, cũng có rất nhiều người quanh ta đã và đang mong được hưởng phút bình yên giống như ta. Cuộc đời dài, cuộc đời vô tận, chắc chắn không có ai hạnh phúc hơn ai, không có ai được hạnh phúc nếu không biết sống trọn vẹn và trân trọng những gì mình đang có. Mỗi người là một cá thể riêng biệt và bạn chính là người tự nắm bắt lấy hạnh phúc của mình chứ không lệ thuộc vào một ai cả. 

câu 2

 Hai câu thơ đầu đoạn, với cách ngắt, nhịp 3/5, đọc lên ta cảm thấy cái nhún nhảy của mùa xuân, của thời gian:

“Xuân dương tới / nghĩa là xuân dương qua

Xuân còn non / nghĩa là xuân sẽ già”.

   Các từ ngữ: “đương tới” với “đương qua”, “còn non'” với “sẽ già” tương ứng, đối lập nhau, diễn tả mùa xuân và thời gian vận động không ngừng. Bước đi của mùa xuân, dòng chảy của thời gian là mải miết, vô tận. Trong hiện tại “đang tới" đã có màu li biệt “đương qua”. Chữ “đang” chuyển thành chữ “đương” mộ: cách nói điệu đà, rất thơ. Trong dáng vẻ “còn non” hôm nay đã báo hiệu một tương lai “sẽ già”. Cách cảm nhận của thi sĩ về thời gian và mùa xuân là tinh tế và biểu cảm. Đó là một ý tưởng rất tiến bộ. Cũng chữ “non” và chữ “già” ấy, ông có những các cảm nhận rất độc đáo bằng một tâm hồn lãng mạng với cặp mắt xanh non.

“Tinh yêu đến, tình yêu đi, ai biết

   Trong gặp gỡ đã có mầm ly biệt...

          (...) Mau với chứ! Vội vàng lên với chứ!

    Em, em ơi! Tình non sắp già rồi...”

                                                (“Giục giã")

   Và ông cũng nhìn thấy sự vật phát triển và đổi thay không ngừng. Mùa xuân thời gian và sự sống thật vô cùng kì diệu:

“Mấy hôm trước còn hoa

Mới thơm đây ngào ngạt

Thoáng như một nghi ngờ

Trái đã liền có thật”.

("Quả sấu non trên cao")

2. Bảy câu thơ tiếp theo nói lên nghịch lí giữa tuổi trẻ, đời người với thời gian và vũ trụ. Và đó cũng là bi kịch của con người, đời người. Khi “xuân hết”, tuổi trẻ đi qua “nghĩa là tôi cũng mất”. Mất ý vị cuộc đời. Tuổi trẻ đáng yêu biết bao! Mỗi người chỉ có một thời son trẻ. Cũng như thời gian trôi qua, tuổi trẻ một đi không trở lại:

“Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất”.

   “Lượng trời cứ chật” mà “lòng tôi rộng”, muốn trường sinh bất tử, muốn trẻ mãi không già. Quy luật của sự sống thật vô cùng nghiệt ngã: “Không cho dài thời trẻ của nhân gian”. “Hảo hoa vô bách nhật - Nhân thọ vô bách tuế” (Nguyễn Du). “Mỗi năm một tuổi như đuổi xuân đi...” (Tục ngữ). Một lần nữa thi sĩ lại đặt ngôn ngữ trong thế tương phản giữa “rộng” với “chật”, để nói lên cái nghịch lí của đời người. Cũng là một cách cảm nhận thời gian rất thực.

“Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật

Không cho dài thời trẻ của nhân gian”

   Xuân của bốn mùa thu thì tuần hoàn (xuân khứ, xuân lai, xuân bất tận) nhưng đời người chỉ có một thời thanh xuân. Tuổi trò “chẳng hai lần thắm lại”. Vũ trụ đất trời thì vĩnh hằng, vô hạn. trái lại đời người thì hữu hạn. Kiếp nhân sinh nhiều bi kịch. Ai cũng muốn trẻ mãi không già, ai cùng muốn được sống mãi với tuổi xanh, tuổi hoa niên. Tiếng thơ cất lên như một lời than tiếc nuối:

     ... Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn

Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại!

   Còn trời đất nhưng chẳng còn tôi mãi

   Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời”

   “Tiếc cả đất trời vì không được trẻ mãi để tận hưởng mọi cái đẹp của thiên nhiên và cuộc đời. Đó là lòng yêu đời và ham sống, khao khát được sống hết mình với tuổi trẻ:

             “Mười chín tuổi, hỡi những nàng má ngọc.

Ríu rít chim, là tuổi ước mơ hoa!

    Hãi chàng trai kiều diễm mãi vui ca.

        Mười chín tuổi! Chẳng hai lần hoa nở!”

                                             ("Đẹp" - Xuân Diệu)

   “Tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại” cùng như “Mười chín tuổi! Chẳng hai lần hoa nở”, đó là bi kịch của người đời, xưa và nay. Có ham sống và yêu đời mới cảm nhận sâu sắc bi kịch ấy. Vì thế không được vung phí thời gian và tuổi trẻ.

3. Hai câu thơ cuối dào dạt cảm xúc. Nhà thơ xúc động lắng nghe bước đi của thời gian, tiếng “than thầm tiễn biệt” của sông núi, của cảnh vật. Xuân Diệu rất nhạy cảm với thời gian trôi đi qua “mùi”, “vị” của năm tháng “chia phôi” trong dòng chảy vô tận. Một cách cảm nhận thời gian rất thơ, rất tinh tế:

"Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi.

Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt”.

   Đoạn thơ trên đây cho thấy vẻ đẹp trong thơ Xuân Diệu: Sự trau chuốt về ngôn từ, sự tinh tế trong cảm xúc biểu hiện. Một quan niệm nhản sinh rất tiến bộ về thời gian, về mùa xuân và tuổi trẻ. Cái tôi cá nhân trữ tình được khẳng định. Ham sống và yêu đời; sống hết mình, sông trong tình vêu - đó là những ý tưởng rất đẹp, vẻ đẹp của một hồn thơ lãng mạn - “vội vàng" không nghĩa là sống gấp như ai đó đã nói.

 

Câu hỏi trong lớp Xem thêm