cảm nhận của em về tình cảm của bé thu với người cha trong đoạn trích sau: đến lúc chia tay ,mang ba lô lên vai ,sau khi bắt tay ....từ từ tuột xuống

1. Giới thiệu chung

• Nguyễn Quang Sáng (1932 – 2014): là nhà văn trưởng thành trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
• Sinh ra, lớn lên và hoạt động chủ yếu ở chiến trường miền Nam nên các sáng tác của ông hầu như chỉ xoay quanh cuộc sống con người Nam Bộ trong hai cuộc kháng chiến cũng như sau hòa bình.
• Chiếc lược ngà được viết năm 1966 khi tác giả hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. Được in trong tập truyện cùng tên.
• Khái quát nội dung đoạn trích.

2. Phân tích

• Giới thiệu về hoàn cảnh của cha con ông Sáu.
• Khái quát về cuộc chia tay của hai cha con ông Sáu.

a. Tình yêu thương của ông Sáu với con

• Khi chia tay, ông bộc lộ tình yêu con sâu nặng.
• Anh không dám lại gần con, chỉ nhìn con bằng ánh mắt trìu mến, buồn rầu -> Ánh mắt cho thấy nỗi xót xa, cả sự yếu đuối của 1 người lính trước tình cảm gia đình.
• Giọt nước mắt mà ông cố giấu, lời hứa trở về cùng chiếc lược ngà cho con đã gói trọn tình cảm yêu thương, gắn bó sâu sắc, mãnh liệt mà ông dành cho con.

=>Tình yêu con của ông Sáu đã chiến thắng mọi khoảng cách của sự biệt li. Tình cảm ấy luôn vẹn nguyên, ấm áp và tràn đầy.

b. Tình yêu thương bé Thu dành cho ông Sáu

• Tuy nhiên khi được nghe bà ngoại giải thích, anh Sáu không giống trong bức ảnh thì bé Thu hiểu ra mình đã sai. Thu đã rất ân hận về hành động của mình.
• Phản ứng không nhận anh Sáu quyết liệt bao nhiêu thì khi nhận ra cha tình cảm ấy lại càng sâu nặng bấy nhiêu. Trong giờ phút cuối cùng trước khi cha đi, tình cảm dồn nén bấy lâu nay bùng lên thật mãnh liệt, mạnh mẽ.
• Nó thét tiếng “Ba” xé ruột, xé gan. Đó là tiếng “ba” nó mong chờ bấy lâu nay, tiếng gọi ấy khiến ông Sáu rơi lệ.
• Rồi nó nhảy tót lên ôm chặt lấy ông Sáu, hôn vào tóc, vai, mặt, mũi và cả vết thẹo dài trên mặt ông. Chân nó quắp chặt lấy ba, như thể không muốn cho ông rời đi.

=> Tính cách nhân vật bé Thu: Tình cảm mạnh mẽ sâu sắc nhưng cũng rất dứt khoát, rạch ròi. Có nét cá tính cứng cỏi đến mức ương ngạnh nhưng vẫn là đứa trẻ hồn nhiên, ngây thơ.

=> Tất cả những hành động ấy cho thấy Thu yêu thương ba vô cùng, một tình yêu mãnh liệt, chân thành, thắm thiết. Tình yêu đó được bộc lộ một cách cảm động qua hoàn cảnh éo le của chiến tranh.

c.  Đặc sắc nghệ thuật

• Miêu tả tâm lí và xây dựng tính cách nhân vật đặc sắc: Từ chỗ Thu ngạc nhiên hoảng sợ đến lạnh lùng, cuối cùng là sự bùng nổ những yêu thương do bị dồn nén. Thể hiện được điều đó chứng tỏ tác giả am hiểu tâm lí trẻ em, yêu mến, trân trọng những tình cảm trẻ thơ.
• Ngôn ngữ giản dị, đậm chất Nam Bộ.
• Tình huống bất ngờ hợp lí, đã bộc lộ tình yêu thương tha thiết bé Thu dành cho ba của mình

3. Đánh giá chung:

• Tác phẩm đã thể hiện một cách chân thực và cảm động tình cảm yêu thương sâu nặng của hai cha con trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt.

* Dán ý: 

I.MB: Giới thiệu tác giả, tác phẩm

II.. Thân bài

- Phân tích trình bày cảm nhận:

+ Tình cảm cha con giữa anh Sáu và bé Thu diễn ra và biểu hiện trong hoàn cảnh thật trớ trêu, éo le:

* Do đó lúc chia tay, cả anh Sáu và bé Thu đều có cử chỉ, tâm trạng thật đặc biệt: anh Sáu thì đưa mắt nhìn con, còn bé Thu thì đứng trong góc nhà; anh muốn ôm con, hôn con nhưng lại sợ nó giẫy lên rồi bỏ chạy; anh chỉ đứng nhìn nó với đôi mắt trìu mến lẫn buồn rầu, còn bé Thu thì đứng trong góc nhà với đôi mắt mênh mông, tâm trạng xôn xao, bồn chồn

+ Tình cảm cha con mãnh liệt của anh Sáu và bé Thu: nó được biểu hiện trong hành động và ngôn ngữ của nhân vật, nhất là của bé Thu:

Thái độ và hành động của bé Thu hoàn toàn đổi khác.

- Lần đầu tiên Thu cất tiếng gọi ba.

- Nó vừa kêu vừa chạy xô tới nhanh như một con sóc, nó chạy thót lên và dang hai tay ôm lấy cổ ba nó, nó hôn ba nó cùng khắp, hôn tóc, hôn vai, hôn cả vết thẹo...

- Hai tay nó siết chặt lấy cổ, ... dang cả hai chân rồi câu chặt lấy ba nó, đôi vai nhỏ bé của nó run run

=> Tình cảm ở em thật sâu sắc, mạnh mẽ, dứt khoát, rạch ròi, cá tính cứng cỏi, ương ngạnh nhưng Thu vẫn là một đứa trẻ với tất cả nét hồn nhiên, ngây thơ. Am hiểu tâm lý trẻ em được diễn tả rất sinh động với tấm lòng yêu mến, trân trọng những tình cảm trẻ thơ.

* Anh Sáu: bế nó lên.

+ Tình cảm cha con ấy đã gây nên một cảm xúc mãnh liệt đối với những người chứng kiến: tiếng kêu của bé Thu không chỉ xé sự im lặng mà còn xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa.             

+ Tình cảm cha con của anh Sáu và bé Thu được nhà văn Nguyễn Quang Sáng thể hiện trong một đoạn văn có những chi tiết chọn lọc, lời văn trữ tình, giàu cảm xúc đã tô đậm lên tình cảm cha con cao quý của anh Sáu và bé Thu, góp phần biểu hiện một nét tâm hồn cao đẹp của người chiến sĩ cách mạng Việt Nam

III. Kết bài:

- Tổng kết, đánh giá chung lại vấn đề

* bài tham khảo

  Nguyễn Quang Sáng là một trong những nhà văn chuyên viết về cuộc sống và con người Nam Bộ trong kháng chiến cũng như trong hòa bình. Ông viết truyện ngắn “Chiếc lược ngà” tại chiến trường Nam Bộ vào năm 1966 – những năm tháng gian khổ, đau thương nhất của đồng bào Nam Bộ trong kháng chiến chống Mỹ. Truyện khai thác tình cha con sâu nặng trong chiến tranh, đồng thời gợi cho người đọc nghĩ đến và thấm thía những đau thương, mất mát mà chiến tranh mang đến cho bao con người, bao gia đình, đặc biệt qua đoạn trích " Đến lúc chia tay, mang ba lô lên vai......... Và đôi vai nhỏ bé của nó run run".

Trong những ngày ông Sáu ở nhà, vì vết thẹo dữ tợn ở bên má phải mà bé Thu cho rằng ông Sáu là người xa lạ, là kẻ xấu, bé nhất định không nhận ba mặc cho ông Sáu dỗ dành, cưng chiều. Đến bữa cơm cuối cùng trước lúc ra đi, ông Sáu gắp cái trứng cá cho bé Thu nhưng nó đã hất ra làm cơm văng tung toé khắp mâm. Trong lúc giận giữ ông Sáu đánh bé Thu. Bé Thu im lặng gắp trứng cá bỏ vào bát rồi chèo xuồng sang nhà bà ngoại. Ở đây, bé Thu được bà ngoại giải thích, em nhận ra ba nhưng vì trời tối bé ngủ lại nhà bà sáng mai mới về.Sự nghi ngờ của Thu được giải tỏa khi nghe bà ngoại giải thích vì sao ba lại có vết thẹo dài trên má. Nghe những điều ấy, “nó nằm im, lăn lộn và thỉnh thoảng lại thở dài như người lớn”. Bởi thế, tình yêu ba trong Thu đã trỗi dậy mạnh liệt vào cái giây phút bất ngờ nhất, giây phút ông Sáu lên đường. Cái tiếng “ba” mà ông Sáu đã chờ đợi từ lâu bất ngờ vang lên “Nhưng thật lạ lùng, đến lúc ấy, tình cha con như bỗng nổi dậy trong người nó, đến lúc không ai ngờ đến thì nó bỗng kêu thét lên: - Ba...a...a...ba! Tiếng kêu của nó như tiếng xe, xé sự im lặng, xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa. Đó là tiếng ba nó cố đè nén trong bao nhiêu năm nay như vỡ tung từ đáy lòng nó, nó vừa kêu, vừa chạy xô tới, nhanh như một con sóc, nó chạy thót lên và dang hai tay ôm chặt lấy cổ ba nó. Nó vừa ôm chặt lấy cổ ba nó vừa nói trong tiếng khóc:-Ba!Không cho ba đi nữa!Ba ở nhà với con!” Tình cảm con với ba được thể hiện một cách mãnh liệt, mạnh mẽ, cuống quýt, hối hả và có xen lẫn phần hối hận. Đó là những cảm xúc đã dồn nén từ lâu bỗng vỡi òa ra: “Ba bế nó lên. Nó hôn ba nó cùng khắp. Nó hôn tóc,hôn cổ, hôn vai, và hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó nữa”. Bà con và người kể chuyện cũng như người đọc không thể kìm được nỗi xúc động như có ai đang nắm chặt tim mình bởi vì cái éo le của tình cha con ở đây. Lúc cha con nhận nhau lại cũng chính là lúc người cha phải ra đi. Sự níu kéo của đứa con càng khắc nhấn sự éo le của chiến tranh: “Con bé hét lên, hai tay nó siết chặt lấy cổ, chắc nó nghĩ hai tay không thể giữ được ba nó, nó dang cả hai chân rồi câu chặt lấy ba nó và đôi vai nhỏ bé của nó run run”. Những nỗ lực của Thu không giữ được ba nó. Ông Sáu vẫn phải ra đi dù giây phút cha con nhận nhau thật ngắn ngủi!

      Trái ngược với cảm xúc hỗn loạn của be Thu, ông Sáu nhìn con “với đôi mắt trìu mến lẫn buồn rầu”. Chắc ông Sáu rất xót xa, con gái yêu đang đứng đó nhưng ông không thể ôm con, hôn con vì sợ “nó giẫy lên lại bỏ chạy”, ông “chỉ đứng nhìn nó”. Đọc đoạn trích, người đọc thương bé Thu sống thiếu tình ba, yêu ba đến cố chấp, bé chỉ yêu thương người ba “thực sự” – người chụp ảnh cùng má, cũng vì thế mà  bé không chấp nhận ông Sáu. Người đọc cũng xót xa, cũng thương ông Sáu, ông yêu con, thương con mà đến lúc đi vẫn chỉ có thể đứng nhìn con từ xa và con gái không nhận mình là ba. Tất cả những nỗi đau thương xót xa trên chỉ vì chiến tranh, vì tham vọng của các nước đế quốc đã phát động chiến tranh phá vỡ bao gia đình hạnh phúc, khiến họ tan cửa, nát nhà, cha con, mẹ con lạc nhau, không nhận ra nhau …

       Từ cái nhìn tinh tế, tác giả đã nhận ra những biến đổi nhỏ ở bé Thu “tôi thấy đôi mắt mênh mông của con bé bỗng xôn xao”, khi ông Sáu nói lời tạm biệt mọi người, trong lúc ông Sáu cứ nghĩ bé Thu vẫn chưa nhận ra ông Sáu là cha. Bé Thu vẫn đứng yên đó thôi nhưng tình cha con của bé Thu đã trỗi dậy, bé thu bỗng kêu thét lên: “Ba …a …a … ba”. Tác giả sử dụng từ “kêu thét” mà không phải là kêu gào, kêu lớn, đã phần nào diến tả tâm trang của bé Thu: lo sợ, buồn tủi. Bé kêu thét – sự đột ngột, sự dồn nén cảm xúc đã từ lâu giờ mới có cơ hội để thổ lộ. “Tiếng kêu của nó như tiếng xé, xé sự im lặng và xé cả ruột gan mọi người, nghe thật xót xa”, tiếng kêu đó xé cả bức tường mỏng manh ngăn dòng cảm xúc của người đọc, tất cả như vỡ oà, người đọc thổn thức cùng bé Thu, thổn thức với tình cảm của bé.

     Tiếng “ba” này em đã ấp ủ lâu  biết bao nhiêu, nuôi dưỡng nó lớn lên từng ngày, tiếng “ba” như  “vỡ tung ra từ đáy lòng”. Tình cảm dồn nén biết bao năm nay vỡ tung qua tiếng gọi “ba”, qua hành động của bé: “nó vừa kêu vừa chạy xô tới, nhanh như một con sóc”, em chạy thật nhanh vì sợ ba đi mất, người ba mà em đã chờ thật lâu chuẩn bị đi rồi, em leo lên người ba, vòng tay qua cổ ba, ôm thật chặt, rồi như sợ không giữ được ba, em còn giữ chặt bằng cả hai chân – Một suy nghĩ trẻ thơ đánh mạnh vào trái tim người đọc, em dùng tất cả sức mình để giữ chặt ba lại. Tác giả tinh tế chỉ ra điểm đặc biệt, điểm nổi bật của tình cảm mà bé Thu dành cho ba: “Tôi thấy làn tóc tơ sau ót nó như dựng đứng lên”. Tóc tơ rất nhỏ, rất mảnh, mềm và thường rất khó thấy nhưng tác giả lại thấy nó như dựng đứng lên – sự run rẩy, sợ hãi của một đứa trẻ đến tột độ, đến ngay cả sợi tóc tơ dường như cũng có cảm xúc.

     Được ba bế lên, bé Thu hôn tóc, hôn cổ, hôn vai, bé còn hôn cả vết thẹo dài trên má của ông Sáu nữa. Không chỉ từ tiếng gọi “ba” thừa nhận ông Sáu, bé Thu còn hôn cả vết thẹo, bé muốn nói rằng bé không còn ghét bỏ vết thẹo này nữa, bé thương ba nên thương cả vết thẹo – kết quả sự tàn ác của chiến tranh.

    Từ nỗi thất vọng sau chuyến về thăm nhà, từ sự hối hận vì lỡ tay đánh con. Mặt đối mặt, tình rất gần nhưng anh vẫn thấy khoảng cách với con rất xa. Mang ba lô lên vai rồi anh cũng không dám lại gần con vì sợ nó bỏ chạy, hoàn cảnh thật trớ trêu và xót xa: “Anh nhìn với đôi mắt trìu mến lẫn buồn rầu” và cất tiếng chào khe khẽ: “Thôi! Ba đi nghe con!”. Được con gọi “ba”, được con ôm hôn anh sung sướng vô cùng, sung sướng đến trào nước mắt. Nhưng giây phút được gần con quá ngắn ngủi, ngay lúc này anh phải trở về đơn vị nhận nhiệm vụ mới thế là anh lại phải gác tình riêng theo tiếng gọi thiêng liêng của tổ quốc. Hai cha con phải chia tay nhau trong nước mắt, trong sự bịn rịn lưu luyến.

      Đoạn trích bộc lộ được tình cảm cha con sâu sắc giữa bé Thu với ba, nếu như đầu đoạn trích học thể hiện rõ tình cảm của anh Sáu dành cho Thu, thì đoạn trích này tập trung thể hiện nổi bật tình cảm bé Thu. Qua đó tác giả như muốn nói, tình cảm của bé Thu hay ông Sáu dành cho nhau không thể so sánh ai hơn ai thua: bé thu yêu ba tha thiết nhưng phải đích thực đó là ba của mình còn anh sáu dù đã vĩnh viễn ra đi nhưng “tình cha con là không thể chết”. Nguyễn Quang Sáng ca ngợi tình cha con vĩnh hằng, lên án chiến tranh phi nghĩa đã phá huỷ, chia cắt biết bao gia đình, đó là bài học về hạnh phúc gia đình. Chúng ta cần trân trọng, gìn giữ và bảo vệ gia đình – hạnh phúc trong cuộc sống của mỗi chúng ta.