5. Theo em tổ chức bộ máy nhà nước thời Trần và thời Lý có điểm giống và khác nhau như thế nào? 6. Trình bày âm mưu, diễn biến, kết quả của 3 lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên.

`5.`

   $*$ Giống nhau:

`-` Vua đứng đầu đất nước, nắm giữ mọi quyền hành.

`-` Giúp việc cho vua gồm có các quan văn, võ. 

`-` Tổ chức nhà nước theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền. 

`-` Các vị trí cấp trung ương quan trọng đều do người thân cận, cùng dòng máu nắm giữ.

`-` Tổ chức quản lý bộ máy nhà nước phân chia các cấp giống nhau.

   $*$ Khác nhau:

- Nhà Trần thực hiện chế độ Thái thượng hoàng.

- Ở nhà Lý, đất nước đc chia làm 24 Lộ, còn nhà Trần thì đc thu hẹp còn 12 Lộ.

`-` Thời Trần có cử thêm một số quan lại để trông coi việc sản xuất.

`6.` Lần 1:

   $*$ Âm mưu:

`-` Chiếm đóng, thống trị Đại Việt

`-` Làm bàn đạp tấn công Nam Tống và xâm lược Đông Nam Á

   $*$ Diễn biến:

`-` 1/1258, 3 vạn quân Mông Cổ theo đường sông Thao → Bạch Hạc → Binh Lệ Nguyên → Thăng Long. 

`-` Trước thế giặc mạnh quân ta rút khỏi Thăng Long lui về Thiên Mạc (Hà Nam) và thực hiện "vườn không nhà trống".

`-` Ta mở cuộc phản công ở Đông Bộ Đầu 

   $*$ Kết quả:

`-` Quân Mông - Nguyên rút khỏi Thăng Long chạy về nc.

Lần hai:

   $*$ Âm mưu:

`-` 1283, Toa Đô chỉ huy hơn 10 vạn quân tiến đánh Cham-pa 

`-` Sau đó cố thủ ở Bắc, chờ phối hợp đánh Đại Việt

   $*$ Diễn biến:

`-` 1/1285, 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy vào xâm lược nước ta.

`-` Giac tấn công vào Vạn Kiếp, quân ta rút về Thiên Trường và thực hiện "vườn không nhà trống".

`-` 5/1285: nhà Trần phản công vs nhiều trận đánh lớn như: Tây Kết, Hàm Tử, Chương Dương,...

   $*$ Kết quả:

`-` Sau 2tháng phản công thì cuộc kháng chiến lần thứ 2 đã kết thúc thắng lợi.

Lần ba:

   $*$ Mục đích:

`-` Vua Nguyên quyết tâm xâm lược Đại Việt lần thứ 3.

   $*$ Diễn biến: 

`-` Cuối 12/1287, quân Nguyên tiến vào nc t theo 2 đg thủy bộ.

`-` Đầu 1288, Thoát Hoan chiếm Vạn Kiếp và xây dụng thành căn cứ vững chắc.

`-` Tại Vân Đồn, Trần Khánh Dư cho quân mai phục đợi thuyền lương của địch.

`-` Tháng 4/1288: Giặc kéo vào sông Bạch Đằng:

+ Ta nhử giặc vào trận địa cọc ngầm.

+ Nước rút ta đánh trả, thuyền giặc xô vào nhau chìm đắm.

+ Ta đánh từ hai bên bờ.

   $*$ Kết quả:

`-` Phần lớn thuyền lương bị đắm, số còn lại bị quân ta chiếm.

`-` Toàn bộ thủy binh bị tiêu diệt, Ô Mã Nhi bị bắt sống.

`-` Quân bộ tháo chạy bị quân ta tập kích liên tiếp.

`-` Cuộc kháng chiến lần 3 kết thúc thắng lợi.

5.

Giống nhau :

- Nhà nước được tổ chức theo chế độ quân chủ tập quyền

- Giúp việc cho vua có các quan, đại thần, quan văn võ

Khác nhau :

- Thời nhà Trần :

   + Đặt thêm một số cơ quan như Quốc Sử Viện, Thái y viện, Tôn nhân phủ

   + Cả nước chia thành 12 lộ