1. Ô nhiễm môi trường và trách nhiệm của công dân trong việc bảo vệ môi trường
a. Ô nhiễm môi trường
- Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố nhân tạo, quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất, tồn tại, phát triển của con người và tự nhiên.
- Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi các thành phần môi trường không phù hợp với tiêu chuẩn môi trường, gây ảnh hưởng xấu đến con người và sinh vật.
- Cuộc sống của con người luôn gắn bó mật thiết với tự nhiên, song cũng vi phạm nghiêm trọng các yếu tố cân bằng của tự nhiên gây ra hiện tượng ô nhiễm môi trường.
- Thực trạng môi trường hiện nay: tài nguyên cạn kiệt, biến đổi khí hậu khiến thời tiết thay đổi thất thường, nhiều thiên tai,…
=> Ô nhiễm môi trường trở thành vấn đề nóng bỏng của nhân loại. Bảo vệ môi trường là trách nhiệm của tất cả các quốc gia, là lương tâm, trách nhiệm đạo đức của mỗi công dân.
b. Trách nhiệm của công dân trong bảo vệ môi trường
- Bảo vệ môi trường thực chất là khắc phục mâu thuẫn nảy sinh trong quan hệ giữa con người với tự nhiên, làm thế nào để hoạt động của con người không phá vỡ các yếu tố cân bằng của tự nhiên.
- Trách nhiệm học sinh là thực hiện luật pháp và các chính sách của Nhà nước về bảo vệ môi trường:
+ Giữ gìn trật tự, vệ sinh trường lớp, nơi ở và nơi công cộng; không vứt rác, xả nước thải bừa bãi.
+ Bảo vệ và sử dụng tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên: Bảo vệ nguồn nước, không đốt phá rừng, không mua bán động vật quý hiếm,…
- Tích cực tham gia tổng vệ sinh trường lớp, nơi ở, tham gia trồng cây, trồng rừng,…
- Phê phán các hành vi làm ảnh hưởng không tốt đến môi trường, tố cáo những hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.
2. Sự bùng nổ dân số và trách nhiệm của công dân trong việc hạn chế bùng nổ dân số
a. Sự bùng nổ về dân số
- Bùng nổ về dân số là sự gia tăng dân số quá nhanh trong một thời gian ngắn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến mọi mặt của đời sống xã hội.
- Hậu quả bùng nổ dân số:
+ Phá vỡ các yếu tố cân bằng của tự nhiên, xã hội.
+ Cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường.
+ Suy thoái trầm trọng nền kinh tế quốc dân, gây ra nạn đói, dịch bệnh, thất nghiệp, thất học, suy thoái nòi giống.
=> Uy hiếp trực tiếp đến sự tồn tại của loài người.
b. Trách nhiệm của công dân trong việc hạn chế sự bùng nổ về dân số
- Nghiêm chỉnh thực hiện Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 và chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình của nhà nước: Không kết hôn sớm, không sinh con ở tuổi vị thành niêm, mỗi gia đình chỉ có từ 1 đến 2 con.
- Tích cực tuyên truyền, vận động gia đình và mọi người cùng thực hiện luật, chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình của Nhà nước.
3. Những dịch bệnh hiểm nghèo và trách nhiệm của công dân trong việc phòng ngừa, đẩy lùi các dịch bệnh hiểm nghèo
a. Những dịch bệnh hiểm nghèo
- Các dịch bệnh hiểm nghèo thực sự đang uy hiếp đến sự sống của toàn nhân loại.
- Các quốc gia, dân tộc, cộng đồng quốc tế và cả loài người phải hợp tác, đầu tư trí tuệ, sức lực và của cải để ngăn chặn, đẩy lùi những căn bệnh hiểm nghèo.
- Tham gia phòng chống dịch bệnh hiểm nghèo không chỉ là nghĩa vụ mà còn là lương tâm, trách nhiệm đạo đức của tất cả mọi người.
b. Trách nhiệm công dân trong việc tham gia phòng ngừa và đẩy lùi những dịch bệnh hiểm nghèo
- Tích cực rèn luyện thân thể, tập thể dục thể thao, ăn uống điều độ, giữ gìn vệ sinh, bảo vệ sức khỏe.
- Sống an toàn, lành mạnh, tránh xa các tệ nạn xã hội, các hành vi có thể gây hại cho cuộc sống của bản thân, gia đình và xã hội.
- Tích cực tham gia tuyên truyền phòng tránh các dịch bệnh hiểm nghèo, tuyên truyền phòng chống ma túy, mại dâm và các tệ nạn xã hội khác trong cộng đồng.
