Từ “Rồi” trong câu thơ “Rồi hóng mát thuở ngày trường” (trích Cảnh ngày hè – Nguyễn Trãi) được hiểu là:

Biểu hiện “cái tôi” cá nhân – một “cái tôi” ngông, phóng túng, tự ý thức về tài năng, giá trị đích thực của mình và khao khát được khẳng định giữa cuộc đời.

Thể hiện sự chán ghét của thi nhân đối với cuộc sống tầm thường nơi trần thế.

Khắc họa vẻ đẹp của con người có sức mạnh, có lí tưởng, nhân cách cao cả cùng khí thế hào hùng của thời đại.

Ca ngợi vẻ đẹp của tự nhiên, đồng thời kín đáo bày tỏ lòng yêu nước sâu sắc.

Nợ tình cảm

Nợ công danh

Nợ ân tình

Nợ mạng sống

Khổng Tử

Lưu Bị

Gia Cát Lượng

Quan Công

Xót xa cho những giá trị tinh thần bị chà đạp

Cảm thương cho những kiếp người “tài hoa bạc mệnh”

Cảm xúc, suy tư về số phận bất hạnh của người phụ nữ có tài văn chương trong xã hội phong kiến

Thể hiện quan niệm mới mẻ trong tình yêu của Nguyễn Du

Nỗi lo âu cho đất nước của tác giả

Nỗi buồn nhớ quê hương của tác giả

Niềm xót thương cho những người “tài hoa bạc mệnh”

Nỗi ngậm ngùi, xót xa cho thân phận mình

Ca ngợi Lê Lợi, chủ soái của nghĩa quân Lam Sơn

Tố cáo tội ác quân xâm lược

Tố cáo tội ác kẻ thù xâm lược, ca ngợi cuộc khởi nghĩa Lam Sơn

Tố cáo tội ác quân xâm lược, tuyên bố thành lập nhà nước mới