Những mâu thuẫn cơ bản trong tác phẩm Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài là:

Phong cách ngôn ngữ báo chí

Phong cách ngôn ngữ chính luận

Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật

Phong cách ngôn ngữ khoa học

Điệp từ

Điêp cấu trúc

So sánh

Nhân hóa

Người nông dân

Người công nhân

Người buôn bán

Người công nhân, người nông dân

Người công nhân

Người nông dân

Yêu Tổ quốc tôi

Mồ hôi nơi thao trường

Mâu thuẫn giữa các thế hệ khác nhau ở hai dòng họ Môn-ta-ghiu và Ca-piu-lét

Mâu thuẫn giữa các thế hệ khác nhau ở dòng hộ Môn-ta-ghiu

Mâu thuẫn giữa tình yêu của đôi trai gái với mối thù truyền kiếp của hai dòng họ Môn-ta-ghiu và Ca-pu-lét

Mâu thuẫn giữa tình yêu của đôi trai gái với các định kiến xã hội

Người đi tiên phong trong việc làm giàu có ngôn ngữ đặc trưng Nam Bộ.

Người đi tiên phong trong các tác giả Nam Bộ đưa văn học Nam Bộ hoà            vào dòng chảy chung của văn học nước nhà.

Là lá cờ đầu của văn thơ chống ngoại xâm thời thuộc Pháp.

Là người có số phận bất hạnh nhưng trái tim vô cùng quả cảm.

Ca trù

Hát nói

Hát xoan (hát xuân)

Hát ả đào