Bài 11 phần 2: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075 - 1077) Bài 2 (trang 43 sgk Lịch sử 7): Vai trò của các dân tộc ít người trong cuộc kháng chiến chống Tống.

Bài 11: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075 - 1077):

I - Giai đoạn thứ nhất (1075)

1. Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta:

* Tình hình nhà Tống:

- Tình hình nhà Tống gặp phải những khó khăn chồng chất . Ngân khố cạn kiệt, tài chính khốn đốn, nhân dân thì đói khổ.

- Bên ngoài 2 nước Liêu - Hạ quấy nhiễu

* Giải quyết khó khăn:

- Nhà Tống tiến hành chiến tranh để xâm lược Đại Việt

* Âm mưu:

- Nhà Tống xúi dục Cham-Pa đánh từ phía nam lên, phía bắc thì ngăn cản việc buôn bán đi lại của nhân dân 2 nước, dụ dỗ các tù trưởng người Việt

1. Nhà Lý chủ động tiến công để phòng vệ:

- Nhà Lý chủ động đối phó với nhà Tống, cử Lý Thường Kiệt làm tổng chỉ huy quân đội

- Tuyển chọn binh lính, sẵn sàng chiến đấu

- Phong chức tước cho các tù trưởng, đối phó với quân Tống ở phía Bắc, tiến đánh Cham-Pa

* Diễn biến:

- Tháng 10/1075 : Lý Thường Kiệt cùng với Tông Đản và Thân Cảnh Phúc chỉ huy 10 vạn quân đánh vào đất Tống

- Quân bộ đánh vào Châu Ung

- Quân thúy đánh vào Châu Khâm và Châu Liêm

- Tiến đánh thành Ung Châu

*Kết quả:

- Sau 42 ngày đêm chiến đấu ta đã hạ được thành Ung Châu . Ta nhanh chóng rút quân về nước, xây dựng phòng tuyến chuẩn bị lực lượng kháng chiến

*Ý nghĩa:

- Làm chậm bước tiến của nhà Tống, đẩy chúng vào thế hoang mang, bị động

1. Giai đoạn thứ hai (1076 - 1077)
2. Kháng chiến bùng nổ:

*Chuẩn bị cuộc kháng chiến:

- Lý Thường Kiệt cho ráo riết chuẩn bị bố phong và mai phục quân Tống, ở những vị trí chiến lược quan trọng

- Thuỷ binh đóng ở Đông Kênh do Lý Kế Nguyên chỉ huy

- Bộ binh do Lý Thương Kiệt chỉ huy, được bố trí ở dòng sông Như Nguyệt

*Diễn biến:

- Vào cuối năm 1076 quân Tống gồm: 10 vạn binh, 1 vạn ngựa, 20 vạn quân phu tiến vào nước ta

- Tháng 1/1077: Quân Tống đã vượt cửa ải Nam Quan

- Lý Thường Kiệt cho đánh nhiều trận nhỏ, làm cho quân địch phải đóng tại bờ Bắc sông Như Nguyệt

- Quân thuỷ do Lý Kế Nguyên chỉ huy, đã liên tiếp đánh 10 trận nhỏ => ngăn chặn bước tiến của quân thuỷ.

1. Cuộc chiến đấu trên phòng tuyến Như Nguyệt:

*Diến biến:

- Quân Tống bắc cầu phao, đóng bè lớn, ào ạt tiến qua sông, đánh vào phòng tuyến của ta

- Ta mở cuộc tấn công lớn, đẩy chúng về phía bờ Bắc

- Cuối mùa xuân năm 1077: Lý thường Kiệt bất ngờ mở cuộc tấn công vào trận tuyến của địch

*Kết quả:

- Quân Tống thua to, rơi vào tình thế khó khăn, tuyệt vọng

- Lý Thường Kiệt quyết định giảng hoà, cho quân Tống rút về nước

*Nguyên nhân thắng lợi:

- Nhờ có tinh thần đoàn kết, toàn dân

- Sự chỉ huy tài tình của Lý Thường Kiệt

*Ý nghĩa lịch sử:

- Là chiến thắng tuyệt vời, trong lịch sử trống quân xâm lược của quân và dân Đại Việt

- Buộc nhà Tống phải từ bỏ mộng xâm lược nước ta

- Củng cố nền độc lập của dân tộc